ေမြ႕ေလ်ာ္ဖြယ္အ ားလံုးကို တရား၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ျခင္ းက ေအာင္ႏိုင္၏။
Tuesday, April 28, 2009
ျမန္မာတို႔ရွိခိုးေနက် ၾသကာသဘုရားရွိခိုး
ၾသကာသ၊ ၾသကာသ၊ ၾသကာသ၊ ကာယကံ ၊ ၀စီကံ ၊ မေနာကံ သဗၺေဒါသ ခပ္သိမ္းေသာ အျပစ္တို႕ကို ေပ်ာက္ပါေစျခင္းအက်ိဳးငွာ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ၊ တစ္ႀကိမ္၊ ႏွစ္ၾကိမ္၊ သံုးၾကိမ္ ေျမာက္ေအာင္ ဘုရားရတနာ၊ တရားရတနာ၊ သံဃာရတနာ၊ ရတနာျမတ္သံုးပါးတို႔ကို အရိုအေသ အေလးအျမတ္ လက္ အုပ္မိုး ၍ ရွိခိုးပူေဇာ္ ဖူးေျမာ္မာန္ေလ်ာ့ ကန္ေတာ့ပါ၏အရွင္ဘုရား။
ကန္ေတာ့ရေသာ အက်ိဳးအား ေၾကာင့္ အပါယ္ေလးပါး ၊ ကပ္သံုးပါး ၊ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး၊ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါး ၊ ၀ိပတၱိတရားေလးပါး ၊ဗ်ႆနတရားငါးပါး တို႕မွ အခါခပ္သိမ္း ကင္းလြတ္ၿငိမ္းသည္ျဖစ္၍ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ တရားေတာာ္ျမတ္ကို ရပါလို၏အရွင္ ဘုရား။
အနက္ ။ ။ၾသကာသ ၾသကာသ ၊ၾသကာသ - ရွိခိုးပါရေစ အခြင့္ျပဳေတာ္မူပါ (၃)ၾကိမ္။ ကာယကံ ၊၀စီကံ ၊ မေနာကံ သဗၺေဒါသ ခပ္သိမ္းေသာ အျပစ္တို႕ကို ေပ်ာက္ပါေစျခင္းအက်ိဳးငွာ - ကိုယ္ျဖင့္ ျပဳမူျပစ္မွားမိခဲ့ေသာ ကာယအမူ၊ႏႈတ္ျဖင့္ ေျပာဆိုျပစ္မွားမိခဲ့ေသာ ၀စီအမႈ ၊ စိတ္ျဖင့္ၾကံစည္ျပစ္မွားမိခဲ့ေသာ မေနာအမႈ စသည့္ ထိုကံသံုးပါးတြင္ တစ္ပါးပါးေသာ ကံတို႕ျဖင့္ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ၌ လည္းေကာင္း၊ ဆရာသမား မိဘ ဘိုးဘြား အစရွိေသာ လူၾကီးသူမမ်ား၌လည္း ေကာင္း ျပစ္မွားမိခဲ့လွ်င္ ကင္းရွင္းေျပေပ်ာက္ပါေစျခင္း အက်ိဳးငွာ၊ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ၊ တစ္ၾကိမ္၊ႏွစ္ၾကိမ္ ၊ သံုးၾကိမ္ေျမာက္ေအာင္-ပထမက ဒုတိယ၊ ဒုတိယ က တတိယ၊ တစ္ၾကိမ္က ႏွစ္ၾကိမ္၊ ႏွစ္ၾကိမ္က သံုးၾကိမ္တိုင္ေအာင္၊ ဘုရားရတနာ၊ တရားရတနာ ၊ သံဃာရတနာ ရတနာျမတ္သံုးပါးတို႕ကိုအရိုအေသ အေလး အျမတ္ လက္အုပ္မိုး၍- ႏွစ္သက္ေမြ႕ေလ်ာ္ျခင္းကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ၊ အေလး အျမတ္ျပဳအပ္ေသာ ၊ အလြန္ရခဲေသာ၊ ေရွးဘုန္းေရွးကံ ရွိသူတို႔သာ ေတြ႕ၾကံဳခြင့္ ရႏိုင္ေသာ “ဘုရားအျမတ္ဆံုးရတနာ၊ တရားအျမတ္ဆံုးရတနာ၊သံဃာအျမတ္ဆံုး ရတနာ”ဟု ဆိုအပ္ေသာ ရတနာျမတ္သံုးပါးတို႔အား ႐ိုေသျမတ္ ႏိုး လက္အုပ္မိုး၍၊ ရွိခိုးပူေဇာ္ ဖူးေျမာ္မာန္ေလ်ာကန္ေတာ့့ပါ၏အရွွင္ဘုရား- ဟိတ္ဟန္မျပ မာန္မာန ေလ်ာ့ခ်၍ ၾကည့္ရႈဖူးေျမာ္ ကန္ေတာ့ပါ ၏အရွင္ဘုရား။
ကန္ေတာ့ရေသာ အက်ိဳးအားေၾကာင့္- ဤကန္ေတာ့ရေသာ ကုသိိုလ္အက်ိဳးအား အစြမ္းေၾကာင့္၊ အပါယ္ေလးပါး- (၁) ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ မ်ားစြာျပဳခြင့္မရၾကေသာ ငရဲၾကီးမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ (က) အကုလိုလ္ကံ မကုန္ေသးသမွ်တစ္ခါတည္း ေသ ေၾက ေေပ်ာက္ပ်က္မသြားဘဲ ထပ္ခါထပ္ခါ အသက္ရွင္လွ်က္ ငရဲထိန္းတို႕၏ ခုတ္ျဖတ္မႈကိုသာ ျပင္းစြာခံၾကရရွာေသာသိဥၥိဳးငရဲ၊ (ခ) ငရဲသားတို႕ကို ငရဲထိန္း တို႕က သားေကာင္ကို ေခြးေတြလိုက္သလိုအတင္းလိုက္ၾကျပီး ေမာဟိုက္သြား သည့္အခါ သစ္တံုးၾကီးကို သစ္ေရြသမားတို႕က ခုတ္ေရြၾကသကဲ့သို႕ က်က်နန မ်ဥ္းၾကိဳးခ်၍ ပက္လက္တစ္မ်ိဳး ၊ ေမွာက္လ်က္တစ္မ်ိဳး ၊ ၀ဲယာတစ္မ်ိဳး ၊ ေရွ႕ေနာက္တစ္မ်ိဳး အားျဖင့္ အကုလိုလ္ကံ မကုန္ေသးသ၍ လြတ္ခြင့္မရႏိုင္ၾကဘဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးခုတ္ေရြခံၾကရသည့္ကာဠသုတ္ငရဲ၊ (ဂ) ေအာက္ေျမအျပင္မွာ မီးလ်ံေတြ ထလွ်က္ အထု (၉) ယူဇနာရွိေသာသံေျမျပင္ၾကီးျဖစ္၌ ငရဲသားတို႕ဟာထန္းပင္ ငုတ္ေလးေတြစိုက္ထားသလို ခါးထိေအာင္စိုက္ထားျခင္းခံရျပီး အေရွ႕အရပ္မွ လာေသာ သံေတာင္ၾကီးက စားမည္၀ါးမည္ဆိုေနသလို တဒိန္းဒိန္း တၿခိမ္းၿခိမ္း ျမည္ဟီးလ်က္ ၾကိတ္ကာၾကိတ္ကာ အေနာက္အရပ္သို႔သြားျပီးေတာင္အရပ္မွ သံေတာင္ၾကီးက ထိုနည္းအတိုင္းပင္ ၾကိတ္ကာၾကိတ္ကာေျမာက္အရပ္သို႕ သြား ျပီးလွ်င္ အေနာက္အရပ္သို႕ ေရာက္ၿပီးေသာ သံေတာင္ၾကီး ကလည္းအေရွ႕ အရပ္သို႔ ၾကိတ္ကာၾကိတ္ကာျပန္၍လာျခင္းျဖင့္ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာမွ သံေတာင္ ေတြ သန္းဥတုတ္သလို ဖိႏွိပ္ၾကိတ္ေခ်ေသာ္လည္း အကုသိုလ္ကံမကုန္သမွ် ငုတ္စုစု ေပၚထြက္လ်က္ ဆက္ကာဆက္ကာ အၾကိတ္ခံရရွာေသာသံဃာတငရဲ ၊ (ဃ) မီးေေတာက္တို႕သည္ တ၀ုန္း၀ုန္း့ ထလ်က္ငရဲသို႕က်ေရာက္သူတို႕၏ ဒြါရ(၉)ေပါက္မွ အတင္း၀င္ေရာက္ေလာင္ကၽြမ္းသျဖင့္ အလြန္အားငယ္စြာတစာစာ ေအာ္ၾကရရွာျပီး ျပင္းစြာငိုေၾကြးျခင္းျဖင့္မီးေတာက္မီးလွ်ံ အေလာင္ခံံေန ၾကရေသာေရာရုာ၀ငရဲ ၊ (င) မီးခိုးတို႔တစ္ငရဲလံုးဖံုးလႊြမ္းေနျပီး ငရဲသို႕က်ေရာက္ သူတို႕ကို မီးခိုးတို႕က အတြင္းအျပင္ အတင္း၀င္၍ ႏွဴးႏွပ္ၾကေသာေၾကာင့္ ငရဲသူငရဲသားတို႕မွာ ဘာမွမတတ္ႏိုင္ၾကေတာ့ပဲ သနားစဖြယ္ အားငယ္စြာ ေအာ္ေနၾကရရွာေသာမဟာေရာရု၀ငရဲ၊ (စ) ငရဲသို႕က်ေရာက္ေသာ သတၱ၀ါမ်ားကို ထန္းလံုးေလာက္ၾကီးမား၍ မီးလွ်ံထေနသည့္သံတံက်င္၌ မလႈပ္ႏိုင္ေအာင္ စိုက္ ထား ျပီးလွ်င္ထိ သံတံမွထြက္ေသာမီးလွ်ံတို႔က အျမဲပူေလာင္ေစတတ္ေသာ တာပနငရဲ၊(ဆ)မီးလွ်ံထေနေသာသံေတာင္ၾကီးႏွင့္ ထိုသံေတာင္၏ ေအာက္ေျခ၌ သံတံက်င္ ေတြစိုက္ထူထားျပီးငရဲသူငရဲသားတို႕ကို ငရဲထိန္းတို႔က သံေတာင္ ေပၚသို႔ မတက္တက္ေအာင္ရိုက္ႏွက္၍ တင္ၾကျပီးသံေေတာင္ေပၚသို႔ ေရာက္ေသာ အခါ ကံၾကမၼာအေလ်ာက္ ေလမုန္တိုင္းေပၚေပါက္၍ ထိုေလမုန္တိုင္းက ေတာင္ ေျခ၌ ရွိေသာတံက်င္ေပၚေရာက္ေအာင္တိုက္လႊင့္ခ်လိုက္သျဖင့္ တံက်င္အဖ်ား၌ ကားခနဲ စူး၀င္ျခင္းခံၾကရရွာေသာမဟာတာပနငရဲ၊(ဇ) မီးေတာက္မီးလွ်ံမ်ားအၾကား မရွိပဲ တစ္ငရဲလံုး မီးလွ်ံမ်ား ဆက္ေနျပီး ငရဲသားခ်င္းလည္း ၀ါးက်ည္ေတာက္ အတြင္း မုန္ညွင္းေစ့ကေလးေတြျပည့္က်ပ္ေနသကဲ့သို႔ အၾကားမရွိ ျပည့္က်ပ္ ေနေအာင္ ဆင္းရဲဒုကၡ အၾကားအရွိ၊ ဒုကၡမွ လြတ္ကင္း၍ ခ်မ္းသာခြင့္ လံုး၀မရႏိုင္ဘဲ မီးလွ်ံ၊ သတၱ၀ါ၊ ဆင္းရဲျခင္း ဒုကၡ ဤသံုးမ်ိဳးတို႕ဆက္စပ္ေေနေသာ အ၀ီစိငရဲတို႕ႏွင့္ ထို ငရဲတစ္ထပ္တစ္ထပ္၌ဘင္ပုပ္ငရဲ၊ ျပာပူငရဲ ၊ လက္ပံေတာ ငရဲ ၊ သန္လ်က္ရြက္ေတာငရဲ ၊ေ၀တၱရဏီ “သံရည္ျမစ္ငရဲ” တို႔က တံတိုင္းခတ္ သက႔ဲဲသို႕ ရံပတ္၍ေနေသာငရဲအရပ္၌ က်ေရာက္ရျခင္းလည္းေကာင္း ၊ (၂) ဆင္၊ ျမင္း၊ ကၽြဲ၊ ႏြား ၊ ေခြး၊ ၾကက္၊ ငွက္ ငါးလိပ္စေသာ ကုန္းေန ေရေန အေျခေလး ေခ်ာင္း၊ အေျခႏွစ္ေခ်ာင္း၊ အေျခအမ်ား သတၱ၀ါတို႕ႏွင့္ေၿမြ စေသာအေျခမရွိေသာ သတၱ၀ါမ်ားျဖစ္ၾကသည့္တိရစၧာန္ အျဖစ္ေရာက္ရျခင္းလည္းေကာင္း ၊ (၃) တေစၧ ၊ မွင္စာ၊ သရဲ သဘက္ အစိမ္း ဖုတ္ေကာင္ က်တ္ေကာင္စသည့္ ၿပိတၱာ ျဖစ္ရျခင္းလည္းေကာင္း ၊(၄) ၿပိတၱာအၾကီးစားမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ေန႔စံညခံ ၊ ညခံေန႔စံ စသည္ျဖင့္လည္း ခံေနၾကရရွာေသာ အသူတကာယ္အရပ္၌ က်ေရာက္ ရျခင္းလည္းေကာင္း၊ ကပ္သံုးပါး- (၁) တုတ္ ဓါး ေသနတ္ ဗံုး အေျမာက္ စေသာလက္နက္ျဖင့္ ေသေၾကပ်က္စီးရျခင္း(သတၱႏၱရကပ္ ) ၊(၂) ပလိပ္ေရာဂါ ၊ ကာလေရာဂါ၊ ေက်ာက္ေရာဂါ ၊ အဖ်ားေရာဂါ စသည္ျဖင့္ ကူးစက္ျမန္ေသာေၾကာင့္ ၿမိဳ႕နယ္အႏွံ႔ ေသေၾကပ်က္စီးရျခင္း (ေရာဂႏၱရကပ္)၊(၃) ၿမိဳ႕နယ္အႏွံ႔အျပားတို႕၌ အစားအေသာက္ျပတ္ငတ္၍ ေသေၾကပ်က္စီးရျခင္း (ဒုဗၻိကၠႏၱရကပ္ )တုိ႔ႏွင့္ ၾကံၾကိဳက္ရျခင္းလည္းေကာင္း၊ ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး- မဂ္ဖိုလ္ရေအာင္ တရားအားထုတ္ခြင့္ မရျခင္းေၾကာင့္ အျပစ္ျဖစ္ေသာ အရပ္ေဒသ မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ (၁၊၂၊၃)ဘုရား ပြင့္ေနဆဲအခါငရဲ၊ တိရစၧာန္၊ ၿပိတၱာစေသာ အပါယ္အရပ္္(အသူတကယ္ကို ၿပိတၱာ မ်ိဳး၌ယူ)၊ (၄) ဘုရားရွင္ပြင့္ဆဲဘုရားရွင္ကို မဖူးေတြ႕ႏိုင္၊ တရားမနာႏိုင္ၾကရွာ ေသာခႏၶာကိုယ္သာရွိ၍ စိတ္၀ိညာဏ္မရွိေသာ အသညသတ္ျဗဟၼာမ်ားႏွင့္စိတ္ ၀ိ ညာဏ္သာရွိျပီး ခႏၶာကိုယ္မရွိေသာ အရူပျဗဟၼာမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ဒီဃာယုနတ္ တို႔အရပ္၊ (၅)အစြန္အဖ်ား ေတာေတာင္အၾကား လူရိုင္းမ်ားေနသည့္ ပစၥႏၲရာဇ္ အရပ္ ၊(၆) ဘုရား ပြင့္ဆဲအခါ မိစၧာဒိ႒ိရွိေနျခင္း ၊(၇) ဘုရားပြင့္ဆဲအခါ တရားနားလည္ေလာက္ေသာ ဥာဏ္မရွိသူ ၊(၈) တတ္သိ နားလည္ေလာက္ ေသာဥာဏ္ရွိေသာ္ျငားလည္း ဘုရားမပြင့္ေသာအခါလူ ျဖစ္ရျခင္းလည္းေကာင္း၊ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါး- (၁) ေရ၊(၂) မီး၊ (၃) ခိုးသူ ၊(၄) အေမြခံသားဆိုး သမီးဆိုး (၅) မင္းဆိုး စသည့္ ေဘးငါးမ်ိဳးႏွင့္ၾကံဳေတြ႕ရျခင္းလည္းေကာင္း၊ ၀ိကတၱတရား ေလးပါး- ေဖာက္ျပန္ခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္း၊ ပ်က္စီးျခင္းဟုဆိုအပ္ေသာ (၁)မင္းဆိုးမင္း ယုတ္ အုပ္စိုးေသာအခါ ျဖစ္သည့္ကာလ၀ိပတၱိ ၊(၂)အပါယ္ေလးပါးတို႕၌ျဖစ္ရျခင္း စသည့္မေကာင္းေသာ ဂတိိျဖစ္၍ဂတိ၀ိပတၱိ၊(၃) ရုပ္အဆင္းအဂၤါခ်ိဳ႕တဲ့ ျခင္း စတဲ့ ဥပဓိ၀ိပတၱိ၊ (၄)အသိအလိမၼာဥာဏ္ပညာသတိ၀ီရိယမရွိပဲ ျပဳမူ၊ေျပာဆို၊ၾကံစည္ မူပေယာဂ၀ိပတိၱစသည့္မေကာင္းေသာအၿဖစ္ဆိုးတို႕ႏွင့္လည္းေကာင္း၊ ဗ်ႆန တရားငါးပါးတို႔မွ- (၁) ေဆြမ်ိဳးပ်က္စီးျခင္း - ဥာတိဗ်ႆန၊(၂)စည္းစိမ္ဥစၥာပ်က္စီး ျခင္းေဘာဂဗ်ႆန၊(၃)အနာေရာဂါၿဖစ္ျခင္းေရာဂဗ်ႆန၊(၄)မွားယြင္းေသာမိစၧာအယူကိုယူျခင္းဒိ႒ိဗ်ႆန၊ (၅)သီလပ်က္ျခင္းသီလဗ်ႆန စေသာပ်က္စီးျခင္းတို႔ ႏွင့္ၾကံဳေတြ႕ရျခင္းစူေသာ၊ အခါခပ္သိမ္းကင္း လြတ္ၿငိမ္း သည္ျဖစ္၍- ဤမေကာင္း ေသာတရားတို႕မွအခါခပ္သိမ္းကင္းလြတ္ၿငိမ္းသည္ျဖစ္၍၊ မဂ္တရား- ေသာတာ ပတၱိမဂ္၊ သကဒါဂါမိမဂ္၊အနာဂါမိမဂ္၊အရဟတၱမဂ္၊ ဖိုလ္တရား- ေသာတာပတၱိ ဖိုလ္၊ သကဒါဂါမိဖိုလ္၊အနာဂါမိဖိုလ္၊အရဟတၱဖိုလ္၊ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ- ခႏၶာအသစ္ တစ္ဖန္မျဖစ္ရာ၊ ေသျခင္းသေဘာလည္းမရွိရာ၊ ဒုကၡအေပါင္းမွလည္း ကင္းေ၀းရာ အျမတ္ဆံုးခ်မ္းသာျဖစ္သည့္နိဗၺာန္စေသာ၊ တရားေတာ္ျမတ္ကိုရပါလို၏ အရွင္ ဘုရား- တရားေတာ္ျမတ္တို႕ကိုသံသရာ၌ ၾကာရွည္စြာမက်င္လည္ရေတာ့ပဲ အျမန္ဆံုးရရပါလို၏ အရွင္ဘုရား။
ဒုတိယအပိုဒ္တြင္ ဆုေတာင္းမ်ားပါရွိပါသည္။ထိုသို႔ဆုေတာင္းေန႐ံုတစ္ခုတည္းျဖင့္ ေကာင္းက်ိဳးတရားတို႔သည္ အလိုလိုရရွိျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊ ဆိုးက်ိဳးတို႔ လြဲေသြရျခင္းလည္းေကာင္း ျဖစ္လာလိမ္႔မည္ မဟုတ္ပါေပ။ မိိမိ၏ ကိုယ္က်င့္ သီလတို႔ကို အပ်က္မခံဘဲ “တရားအားထုတ္၊ ကုသိုလ္လုပ္၊ အဟုတ္မပ်င္းႏွင့္” ဆိုသည့္အတိုင္း ဆုေတာင္းေန႐ံုတင္မဟုတ္ဘဲ လက္ေတြ႔က်င့္ၾကံသြားမွသာလွ်င္ မိမိတို႔အလိုရွိေသာ ေကာင္းက်ိဳးတရားတို႔သည္ ထပ္ခ်ပ္မကြာ ေရာက္ရွိလာေပ မည္။
ကံအက်ိဳးေပး မတူညီျခင္းအေၾကာင္း
ေလာက၌ သတၱ၀ါတို႔၏စိတ္သည္ အင္မတန္ ဆန္းၾကယ္လွေပ၏။ ထိုသို႔ ဆန္း ၾကယ္လွေသာ စိတ္တို႔၏ျပဳျပဳဖန္တီးခဲ႔သည့္အတိုင္းပင္ ရရွိေနၾကေပျပီ။ ယခုရရွိ ေနေသာ မိမိတို႔၏ အခြင့္အေရး၊ လာဘ္လာဘတို႔သည္ အတိတ္၌ျပဳလုပ္ခဲ႔ေသာ ကံအေၾကာင္းတရားမ်ားေၾကာင့္ပင္ျဖစ္ေပသည္။ အတိတ္ဆိုရာ၌ ျပီးဆံုးခဲ႔ေသာ အခ်ိန္အားလံုးကို ယူရေပမည္။ အေၾကာင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးျဖစ္ရေသာ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ေဒသနာေတာ္အရ အတိတ္က အ၀ဇၨာႏွင့္တဏွာတို႔ေၾကာင့္ ယခုလက္ရွိ၌ ဒုကၡသစၥာၾကီးကို ရရွိေနေပသည္။ အ၀ိဇၨာဆိုရာ၌ သိသင့္သည္တို႔ကို မသိျခင္း၊ မသိသင့္သည္တို႔ကို သိေနျခင္းကို ဆိုလို၏။ တဏွာကေတာ႔ ေတြ႕ၾကံဳေနသမွ် ကာမဂုဏ္တို႔အေပၚ၌ လိုခ်င္တပ္မက္ေနျခင္းပင္ျဖစ္၏။
ထိုသို႔ အ၀ိဇၨာ-မသိမႈႏွင့္ တဏွာ-လိုခ်င္မႈ တို႔ေၾကာင့္ ယခုဒုကၡသစၥာခႏၶာကိုယ္ၾကီး ကို ရရိွေနသလို ယခုလက္ရွိ အ၀ိဇၨာ-မသိမႈႏွင့္ တဏွာ-လိုခ်င္မႈတို႔ အေတာ မသတ္ အထပ္ထပ္ ျဖစ္ေနျပန္လွ်င္လည္း ေနာက္ထပ္ ဒုကၡသစၥာခႏၶာကိုယ္ၾကီးကို ရရွိၾကေပဦးမည္ဆိုတာ သတိျပဳသင့္လွေပသည္။ ထိုဒုကၡသစၥာခႏၶာတို႔ကို ဘံုအား ျဖင့္ ခြဲျပရလွ်င္ လူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ၊ အပါယ္ေလးဘံုဟူ၍ရွိ၏။ ဤ မတူညီေသာ ဘံုဘ၀တို႔သည္လည္း မိမိျပဳမူခဲ႔ေသာ ကံတရားတို႔ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။ တဖန္လည္း ထိုဘံုဘ၀ေတြမွာပင္ ရရွိေသာဆင္းရဲခ်မ္းသာတို႔သည္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မတူညီၾကေပ။ လူတို႔၌ လူခ်မ္းသာ၊ လူဆင္းရဲတို႔ရွိသလို နတ္၌လည္း နတ္ခ်မ္း သာ၊ နတ္ဆင္းရဲဟူ၍ ကြာျခားေနေပေသးသည္။ တိရစၧာန္တို႔မွာလည္း ဤသို႔ပင္ ျဖစ္ေနၾကေပသည္။ ထိုသို႔ ကံ ကံ၏အက်ိဳးေၾကာင့္ မတူညီေသာအခ်က္တို႔ကို ၾကည့္ျပီး မိမိရသမွ်ႏွင့္ ေရာင့္ရဲသင့္လွေပသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ ဂဂၤါ၀ါဠဳ သဲစုမက ပြင့္ေတာ္မူျပီးကုန္ေသာဘုရားရွင္တို႔ႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳခဲ႔သည္ထားဦး မြန္ျမတ္ေသာ တရားေတာ္ႏွင့္ကား လြဲေသြခဲ႔ရေလျပီ။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူတို႔အား ကၽြႏ္ုပ္အၾကံေေပးလိုသည္မွာ က်န္ရွိေသာအခ်ိန္တို႔ကုိ ေမ႔ေလ်ာ႔ေနမႈတို႔ျဖင့္ ျဖဳန္းတီးမေနေတာ႔ဘဲ တန္ဘိုးရွိေသာလူ႔ဘ၀မွာ တန္ဘိုးရွိေသာ ဗုဒၶေဟာၾကား ခဲ႔သည့္ တရားေတာ္မ်ားအတိုင္း က်င့္ၾကံေနထိုင္ၾကမွ ေတာ္ေပမည္။
ထိုသို႔ စကားခ်ီး ဆိုျပီးေနာက္ လူတို႔၏ကံအက်ိဳးေပး တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္ မတူညီေသာအေၾကာင္းတို႔ကို ေျပာျပပါအံ႔။ ထိုအေၾကာင္းတို႔ကို မေျပာေသးခင္ မတူညီေသာအခ်က္တို႔ကို အရင္ဦးဆံုး ဆိုရေပဦးမည္။
(၁) တခ်ိဳ႕ အသက္ရွည္၏၊ တခ်ိဳ႕အသက္တိုၾက၏။
(၂) တခ်ိဳ႕ ေ၀ဒနာမ်ား၏၊ တခ်ိဳ႕ေ၀ဒနာမမ်ားၾက။
(၃) တခ်ိဳ႕ ႐ုပ္အဆင္းလွပ၏၊ တခ်ိဳ႕ ႐ုပ္ဆိုးၾက၏။
(၄) တခ်ိဳ႕ ဘုန္းကံၾကီး၏၊ တခ်ိဳ႕ ဘုန္းကံနည္းၾက၏။
(၅) တခ်ိဳ႕ စီပြားေရးေအာင္ျမင္ၾက၏၊ တခ်ိဳ႕ စီပြားေရးမေအာင္ျမင္ၾက။
(၆) တခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးျမတ္၏၊ တခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးမျမတ္ၾက။
(၇) တခ်ိဳ႕ ဥာဏ္ပညာထက္မ်က္ၾက၏၊ တခ်ိဳ႕ ဥာဏ္ပညာမထက္မ်က္ၾက။
ဤ ျပဆိုခဲ႔ေသာ ကံအက်ိဳးေပး မတူညီၾကျခင္းမွာ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ အတိတ္ ကံတို႔၏အေၾကာင္းမ်ား မတူညီခဲ႔ျခင္းေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။ (၁) အၾကင္သူသည္ ထိုထို ဘ၀တို႔၌ သူတစ္ပါးတို႔၏အသက္ကို သတ္ျဖတ္ျခင္းအမႈကို ျပဳလုပ္ခဲ႔ျခင္းေၾကာင့္ ယခုဘ၀၌ အသက္တိုရ၏။ ထိုသို႔မျပဳဘဲ တစ္ပါးေသာသူတို႔၏အသက္တို႔ကို ၾကင္နာသနားတတ္ျပီး မသတ္မျဖတ္ခဲ႔သူူတို႔မွာကား အသက္ရွည္ၾကေပ၏။ (၂) သူတစ္ပါးတို႔အား ညွင္းဆဲခဲ႔သူတို႔မွာ ယခုဘ၀၌ ေရာဂါေ၀ဒနာ ထူေျပာ ၾကျပီး မညွင္းဆဲဘဲ ၾကင္နာတတ္သူတို႔မွာကား အနာေရာဂါမထူေျပာဘဲ ကိုယ္ခ်မ္း သာျခင္းႏွင့္ ျပည့္စံုၾကရေပသည္။ (၃) သူတစ္ပါးတို႔အား ေမတၱာတရားထားခဲ႔ၾက သူတို႔မွာ ႐ုပ္အဆင္းလွၾကျပီး ေဒါသစ႐ိုက္ၾကီးခဲ႔သူတို႔မွာကား ႐ုပ္အဆင္းဆိုးၾက ေပသည္။ (၄) ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔ကို မေမ႔မေလ်ာ႔ ျပဳလုပ္ခဲ႔ၾကသူတို႔မွာ ယခု ဘ၀ ဘုန္းကံၾကီးမားၾကျပီး ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔၌ ေမ႔ေလ်ာ႔ေနခဲ႔ၾကသူတို႔မွာကား ဘုန္းကံနည္းပါးၾကရေပသည္။ (၅) ႏွေမ်ာတြန္႔တိုျခင္း(မစၧရိယ)ကို ႏွင္ထုတ္ျပီး သူတစ္ပါးတို႔အား ေပးကမ္းလွဴဒါန္းျခင္းအမႈကို ျပဳလုပ္ခဲ႔ၾကသူတို႔မွာ စီပြားေရး ေအာင္ျမင္တိုးတက္ၾကျပီး မိမိရွိတဲ႔ဥစၥာပစၥည္းတို႔ကို မေပးရက္မလွဴရက္ ႏွေမွ်ာ တြန္႔တိုသူတို႔မွာကား စီးပြားေရး မေအာင္ျမင္၊ မတိုးတက္ျခင္းျဖစ္ရေပသည္။(၆) မာန္မာန ေထာင္လႊားတက္ႂကြျပီး သူတစ္ပါးတို႔အား ႏွိမ္႔ခ်ဆက္ဆံတတ္သူတို႔မွာ နိမ္႔က်ေသာအမ်ိဳး၌ လူလာျဖစ္ၾကရျပီး ထိုသို႔ မျပဳမူခဲ႔သူတို႔မွာကား ျမင့္ျမတ္ေသာ အမ်ိဳး၌ လူလာျဖစ္ၾကရေပသည္။ (၇) တစ္ပါးေသာသူတို႔အား ေကာင္းမြန္ေသာ အသိပညာ၊ အတတ္ပညာေတြ ျဖန္႔ေ၀ေပးျခင္း၊ သင္ၾကားေပးျခင္း၊ ကိုယ္ကိုယ္ တိုင္ေလ႔လာသင္ယူျခင္းစေသာ ပညာပါရမီတို႔ကို ျပဳလုပ္ခဲ႔ၾကသူတို႔မွာ ယခုဘ၀ ပညာဥာဏ္ထက္မ်က္ၾကျပီး မိမိ၏အတတ္ပညာ၊ အသိပညာတို႔ကို အေၾကာင္းျပဳ ၍ သူတစ္ပါးတို႔အား ႏွိမ္႔ခ်ဆက္ဆံခဲ႔ျခင္း၊ မိမိကိုယ္တိုင္ ပညာဆည္းပူးေလ႔လာမႈ မျပဳခဲ႔ၾကသူတို႔မွာကား ယခုဘ၀ ဥာဏ္နည္းၾကရေပသည္။
ထိုသို႔ေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ားေၾကာင့္ ရရွိေနၾကေသာ အက်ိဳးတရားတို႔မွာ မတူေနၾကျခင္းျဖစ္ေပ၏။ မိမိျပဳလုပ္ခဲ႔ေသာ ကံအေၾကာင္းတရားမ်ားအတိုင္း ရရိ ေနၾကသည္ကို လက္ရွိကိုယ္ပိုင္ဆိုင္ထားေေသာ အခြင့္အေရးအား မေက်မနပ္ ျဖစ္ျပီး မေရာင့္မရဲမရွိၾကေလႏွင့္။ ရရွိထားေသာအခြင့္အေရးကို မေက်နပ္၍လည္း လမ္းမွားကို မက်င့္ၾကေလႏွင့္။ က်င့္ၾကံေနၾကမည္ဆိုလွ်င္ အကုသိုလ္ကံအသစ္ တို႔ကိုသာ ျပဳလုပ္ေနသလိုျဖစ္ေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုးသည္ ယခုဘ၀၌ ေကာင္းမႈတို႔ကိုသာ မ်ားမ်ားျပဳလုပ္ၾကဘို႔ လိုအပ္ပါသည္။ ေနာက္ဘ၀ ေကာင္းစားဘို႔အေရး ဆိုလိုေနျခင္းလည္း မဟုတ္ပါေပ။ ယခုရရွိထားေသာ ခႏၶာငါး ပါး ဒုကၡသစၥာၾကီးမရွိရာ နိေရာဓသစၥာ(နိဗၺာန္)ကိုသာေမွ်ာ္မွန္း၍ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာတရားမ်ား က်င့္ၾကံၾကိဳးကုတ္ အားထုတ္ၾကပါကုန္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ခ်မ္းသာၾကပါေစ။
အမွန္အားထုတ္ျခင္း
သမၼာ၀ါယာမ (သမၼာ- မွန္ကန္ေသာ၊ ၀ါယာမ- အားထုတ္ျခင္း)ဟု အနက္ရွိ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မမွန္ကန္ေသာ၊ မွားယြင္းေသာအားထုတ္ျခင္း ၀ီရိယကို ပယ္သတ္ရ မည္ျဖစ္၏။ မွားယြင္းေသာ၀ီရိယကို အားထုတ္ရာ၌ ၀ီရိယ အားၾကီးသူ ဆင္းရဲျပီး ၀ီရိယအားနည္းသူ ခ်မ္းသာ၏။ မွန္ကန္ေသာ၀ီရိယကို အားထုတ္ရာ၌ ၀ီရိယ အားၾကီးသူ ခ်မ္းသာျပီး ၀ီရိယအားနည္းသူ ဆင္းရဲ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိအားထုတ္ ေနေသာ၀ီရိယသည္ မွန္ေသာအားျခင္းေလာ၊ မွားယြင္းေသာအားထုတ္ျခင္းေလာ ဥာဏ္ျဖင့္ဆင္ျခင္သံုးသပ္ရမည္ျဖစ္၏။
ဆင္းရဲျခင္းကို လူတိုင္း မလိုလားၾကေသာ္လည္း အားထုတ္ေနသည္မွာ ဆင္းရဲ ေၾကာင္း၀ီရိယသာ ျဖစ္ေနတတ္ၾကေပသည္။ ပုဂံသို႔ ေရာက္ခ်င္ေသာ္လည္း ပုဂံကို ေက်ာခိုင္းျပီး ေျပးေနသူႏွင့္ တူေနေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မွန္ကန္ေသာ၀ီရိယတို႔ကို သိျပီး လိုက္နာက်င့္ၾကံမွ ခ်မ္းသာျခင္းကို မလြဲမေသြရၾကေပမည္။ တရားကို က်င့္ ၾကံဘို႔ တရားကို အရင္ဆံုးေဆာင္ထားဘို႔လိုအပ္၏။ သေဘာေပါက္ဘို႔လည္း လိုအပ္၏္။ ထို႔ေၾကာင့္ မွန္ကန္ေသာ၀ီရိယအားထုတ္ျခင္းသေဘာကို ရွင္းလင္းစြာ နားလည္ျပီး အခ်ိန္တိုင္းအားထုတ္သြားၾကရေပမည္။
မွန္ေသာအားထုတ္ျခင္းတို႔မွာ သမၼပၸဓာန္ေလးပါးတရားတို႔ပင္ ျဖစ္၏။။ ၎တို႔ မွာ-
(၁) မျဖစ္ေသးေသာ ဒုစ႐ိုက္တရားတို႔ကို မျဖစ္ေပၚလာေစရန္ အားထုတ္ျခင္း၊
(၂) ျဖစ္ျပီးကုန္ေသာ ဒုစ႐ိုက္တရားတို႔ကို ပယ္ဖ်က္ျခင္းငွာ အားထုတ္ျခင္း၊
(၃) မျပဳရေသးေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ အားထုတ္ျခင္း၊
(၄) ျပဳျပီး ျပဳဆဲ ျဖစ္ကုန္ေသာ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာအစရွိေသာ ကုသိုလ္တရား တို႔ကို အဆင့္ဆင့္ တိုးပြားေစျခင္းငွာ အားထုတ္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကေပသည္။
အတိတ္၌ ဒုစ႐ိုက္တရားတို႔ကို ျပဳလုပ္မိခဲ႔ေလျခင္း၊ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို မျပဳလုပ္မိ ခဲ႔ေလျခင္းဟူ၍ ပူေလာင္ေနေသာသေဘာသည္ ကုကၠစၥကိေလသာတရားပင္ျဖစ္ ၏။ ထိုသို႔ ပူေလာင္ေနျခင္းျဖင့္ မိမိ၌ ဘာအက်ိဳးမွမျဖစ္ပဲ အကုသိုလ္တရားတို႔သာ လွ်င္ ထပ္မံ၍တိုးလို႔ေနေပသည္။ ျဖစ္မလာေသးေသာ ဒုစ႐ိုက္တရားတို႔ကို ၾကိဳတင္ေတြးေတာ ပူေလာင္ေနျခင္းသည္လည္း အကုသိုလ္တရားပင္ျဖစ္၏္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္မလာေသးေသာ ဒုစ႐ိုက္တရားတို႔ကို ၾကိဳတင္ေတြးေတာမေနပဲ ၾကံဳေတြ႔လာလွ်င္ ေျမြေပြးေရွာင္သကဲ႔သို႔ေရွာင္ျပီး ျဖစ္ျပီးကုန္ေသာ ဒုစ႐ိုက္ တရားတို႔ကုိလည္း ေနာက္ထပ္မျဖစ္ေအာင္သာလွ်င္ အားထုတ္ျခင္း သမၼာ၀ီရိယ ကို ျဖည့္က်င့္္ၾကရပါမည္။
“ကုသလံ အန၀ဇၹသုခ ၀ိပါကလကၡဏံ”- ကုသိုလ္တရားသည္ အျပစ္ကင္းျပီး ခ်မ္း သာေသာအက်ိဳးကိုေပးေသာ လကၡဏာျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ခ်မ္းသာကို အလိုရွိ ေသာပုဂၢိဳလ္သည္ ကုသိုလ္တရားကို အလိုရွိသူျဖစ္ရပါမည္။ ထိုသို႔ ခ်မ္းသာျခင္း ကို ေပးတတ္ေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔၌ ယခုလို ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီး၏ သာသနာေတာ္ႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳေနခိုက္တြင္ မဂ္ခ်မ္းသာ ဖိုလ္ခ်မ္းသာရေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္မွသာလွ်င္ သာသနာေတာ္ႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳရက်ိဳး၊ လူျဖစ္ရက်ိဳး နပ္ေပမည္။
အတိတ္က အ၀ိဇၨာ၊ တဏွာတည္္းဟူေသာ အေၾကာင္းတရားတို႔ေၾကာင့္ ယခု၌ ဒုကၡ
သစၥာကို ရရွိေနၾကေပသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ပုထုဇဥ္္အျဖစ္ က်င္လည္ေနရေသာ သံသရာသည္ ၾကာေညာင္းခဲ႔ေလျပီ။ ဒုကၡဆင္းရဲတို႔ႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေနျပီး အသြင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ အၾကိမ္ၾကိမ္ေသခဲ႔ရေလျပီ။ အ၀ိဇၨာမ်က္ႏွာဖံုးျဖင့္ ခ်မ္းသာတု ခ်မ္းသာေယာင္တို႔ကိုလည္း ခ်မ္းသာအစစ္ထင္မွတ္ျပီး တခံုမင္မင္ျဖင့္ ပံုတင္ကာ ခံစားခဲ႔ေပျပီ။ ထို႔ေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္ အမိုက္ဇာတ္ ဒီဘ၀ အျပီးသတ္မွ ေတာ္ေပမည္။
ပုထုဇဥ္တို႔ မခံစားဘူးေသးေသာ ခ်မ္းသာမွာ မဂ္ဖိုလ္ခ်မ္းသာသာ က်န္ေတာ႔၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ရွိထားျပီးေသာ ကုသိုလ္တရား တို႔ကုိလည္း ျပဳလုပ္ေနက်အတိုင္း ထိန္းထားျပီး မိမိ၌မျဖစ္ေပၚေသးေသာ ကုသိုလ္တရားမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ေသာတာ ပတၱိမဂ္ဖိုလ္မွ အစျပဳ၍ အရဟတၱမဂ္ဖိုလ္သို႔တိုင္ ရရွိခံစားႏိုင္ေအာင္ သမၼာ၀ီရိယကို က်င့္ၾကံၾကိဳးစားအားထုတ္ၾကပါကုန္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ကိုယ္က်န္းမာ စိတ္ခ်မ္းသာစြာျဖင့္ မွန္ကန္ေသာ လမ္း ေၾကာင္းေပၚ၌ မွန္ကန္ေသာ၀ီရိယကို ပြားမ်ားအားထုတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
အမွန္အသက္ေမြးျခင္း
သမၼာအာဇီ၀ (သမၼာ- မွန္ကန္ေသာ၊ အာဇီ၀- အသက္ေမြးျခင္း)ဟု အနက္ရွိ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မမွန္မကန္ ေဖာက္ျပန္မွားယြင္းေသာ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဓမၼတို႔သည္ စိတ္လွ်င္ ေ႔႔ရွသြားရွိသည္ျဖစ္၍၊ စိတ္ လွ်င္ အေကာင္အထည္ရွိသည္ျဖစ္၍၊ စိတ္လွ်င္ အၾကီးအမွဴးရွိသည္ျဖစ္၍ မေကာင္းေသာစိတ္ ေ႔ရွသြားျဖင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းမွန္သမွ်ကို ေရွာင္ၾကဥ္ ျပီး မွ်တစြာအသက္ေမြးျခင္းျဖင့္ သမၼာအာဇီ၀မဂၢင္ကို ျဖည့္က်င့္ၾကရမည္ျဖစ္၏။
မိမိ၏ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ သူတစ္ပါးတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြားတို႔အား ယုတ္ေစေသာ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းတို႔ျဖင့္ အသက္မေမြးသင့္ေပ။ ေလာက၌ ကိုယ္ပိုင္ ဥစၥာပစၥည္းဟူသည္ အရွိေပ။ သို႔ေသာ္ မိမိျပဳလုပ္ထားေသာ ကံတရားတို႔ကို ကိုယ္ ပိုင္ဟူ၍ မွတ္ယူရေပမည္။ ထိုသို႔ မွတ္ယူရာ၌လည္း ဒိ႒ိျဖင့္ မွတ္ယူျခင္းကို မဆိုလို။ ပညာျဖင့္ မွတ္ယူျခင္းကိုသာ ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ေပသည္။ မိမိျပဳလုပ္ေသာ ကံတရားတို႔သည္ အရိပ္ကဲ႔သို႔ အစဥ္တစိုက္ လိုက္ေနေသာေၾကာင့္ ဒီဘ၀ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာေနရ ျပီးေရာဟူ၍ မိစၧာအာဇီ၀ (မွားယြင္းေသာ အသက္ေမြးျခင္း) ျဖင့္ ဒီဘ၀တစ္နပ္စာအတြက္သာၾကည့္ျပီး ဆင္ျခင္ဥာဏ္ ကင္းမဲ႔ေနၾကလွ်င္ျဖင့္ သံသရာဆင္းရဲ အခါခါႏဲႊေနၾကရမည္ျဖစ္၏။
စီးပြားဥစၥာရွာၾကရာ၌ ကာမဂုဏ္တရားတို႔ကို မပယ္ရေသးေသာ အရိယာတို႔သည္ ပင္ ရွာၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ အရိယာသူေတာ္ေကာင္းတို႔သည္ မိစၧာအာဇီ၀တို႔ျဖင့္ကား စီးပြားမရွာေတာ႔ေပ။ အရိယာသူေတာ္စင္မ်ား ေရွာင္ၾကဥ္ၾကေသာ၊ ျမတ္ဗုဒၶလည္း တားျမစ္ေတာ္မူထားေသာ လူးသားအားလံုး ေရွာင္ၾကဥ္ၾကရမည့္ မိစၧာအာဇီ၀ငါးမ်ိဳးတို႔မွာ-
(၁) သတၱ၀ါတို႔ ေသေစႏိုင္ေသာ အဆိပ္မ်ားကို ကုန္ကူးျခင္း၊
(၂) သတၱ၀ါတို႔ ေသေစႏိုင္ေသာ လက္နက္မ်ားကို ကုန္ကူးျခင္း၊
(၃) သတၱ၀ါတို႔အား ေမ႔ေလ်ာ္ရန္အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ မူးယစ္ေစသည့္ပစၥည္းမ်ား၊ ေသရည္ေသရက္မ်ားကို ကုန္ကူးျခင္း၊
(၄) သားငါးမ်ားကို ကုန္ကူးျခင္း၊
(၅) ကၽြန္အျဖစ္၊ ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ အသံုးျပဳရန္ လူမ်ားကို ကုန္ကူးျခင္း တို႔ျဖစ္ပါ သည္။
ထို ငါးမ်ိဳးေသာ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းတို႔ျဖင့္ အသက္ေမြးျမဴျခင္းသည္ မွားယြင္း ၏။ ယုတ္ညံ့၏။ မိမိတို႔၏ဘ၀ကို မြန္ျမတ္ေတာက္ေျပာင္ခ်င္လွ်င္ ထိုမိစၧာအာဇီ၀ ငါးမ်ိဳးကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ ထိုသို႔ စီးပြားရွာျပီး စီးပြားျပည့္စံုစြာျဖင့္ ေနရျငား ေသာ္လည္း ဘ၀ကား ညစ္ႏြမ္းေန၏။ ယခုတင္မက ေနာင္၌လည္း အပါယ္ငရဲ၌ ဆင္းရဲၾကီးစြာ ခံစားၾကရေပဦးမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သတိၾကီးစြာျဖင့္ “ကံ ကံ၏အက်ိဳး” ကို ဆင္ျခင္သင့္လွေပသည္။
မိစၧာအာဇီ၀ငါးမ်ိဳးျဖင့္ စီးပြားရွာျပီး ယခုဘ၀ခ်မ္းသာေကာင္း ခ်မ္းသာႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ၎ျဖင့္ ခ်မ္းသာသည္ကား မဟုတ္ေပ။ ေရွး၌ ျပဳလုပ္ခဲ႔ေသာ ကုသိုလ္ တရားတို႔၏ အက်ိဳးေပးသာျဖစ္ပါသည္။ ကံအက်ိဳးေပးရာ၌ ေလးမ်ိဳးျဖင့္ အက်ိဳးေပး ခြင့္ရွိ၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) ဂ႐ုကကံ = ၾကီးေလးစြာ ျပဳလုပ္ထားေသာကံက အျခားကံတို႔ကို အက်ိဳး ေပးခြင့္မျပဳပဲ ၎ကံကသာ ေသခ်ာေပါက္္ အက်ိဳးေပးေသာကံ၊
(၂) အာသႏၷကံ = ေသခါနီး၌ ျပဳလုပ္ေသာကံက အက်ိဳးေပးေသာကံ၊
(၃) အာစိဏၰကံ = အျမဲပံုမွန္ ျပဳလုပ္ေသာကံက အက်ိဳးေပးေသာကံ၊
(၄) ကဋတၱာကံ = ေရွး၌ျပဳေသာကံတို႔က ေနာင္တတိယဘ၀မွ အစျပဳ၍ နိဗၺာန္ မရမခ်င္း အခြင့္သာတိုင္း အက်ိဳးေပးေသာကံ ဟူ၍ ကံအက်ိဳးေပးပံု ေလးမ်ိဳးရွိၾက ၏။ မိစၧာအာဇီ၀ျဖင့္ စီးပြားရွာျပီး ခ်မ္းသာျခင္းမွာ အစိဏၰကံက အက်ိဳးမေပးေသးပဲ ကဋတၱာကံက အက်ိဳးေပးျခင္းသေဘာကိုလည္း မွန္ကန္စြာနားလည္ထားရေပ မည္။
ထိုသို႔ ကံအက်ိဳးေပးပံုေလးမ်ိဳးကို နားလည္ၾကျပီး ေကာင္းတာလုပ္လွ်င္ ေကာင္း က်ိဳး၊ မေကာင္းတာလုပ္လွ်င္ မေကာင္းက်ိဳးေပးျခင္းကို သက္၀င္ယံုၾကည္ေသာ ကမၼသကၠတာသမၼာဒိ႒ိႏွင့္ ျပည့္စံုသည္ျဖစ္၍ မိစၧာအာဇီ၀ငါးမ်ိဳးကို ေရွာင္ၾကဥ္ကာ သမၼာအာဇိ၀မဂၢင္တရားေတာ္ျမတ္ကို ျဖည့္က်င့္ႏိုင္ၾကပါေစ။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ကိုယ္က်န္းမာ၊ စိတ္ခ်မ္းသာျပီး မွန္ကန္ေကာင္းမြန္စြာ အသက္ေမြးႏိုင္ၾကပါေစ။
အမွန္ျပဳလုပ္ျခင္း
သမၼာ- မွန္ေသာ၊ ကမၼႏၲ- ျပဳလုပ္ျခင္း ဟု အနက္ရွိ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အမွန္မကန္ မွားယြင္းေသာအလုပ္တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျပီး မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာအလုပ္တို႔ကို ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ သမၼာကမၼႏၲမဂၢင္ကို ျဖည့္က်င့္ၾကရပါမည္။ မွန္ကန္ေသာျပဳလုပ္ျခင္း တို႔မွာ-
(၁) သူတစ္ပါးတို႔၏အသက္ကို သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊
(၂) သူတစ္ပါးတို႔၏ဥစၥာတို႔ကို ခိုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊
(၃) ကာမဂုဏ္တရားတို႔ကို ေဖာက္ျပန္မွားယြင္းစြာ က်င့္ၾကံျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
ဟူေသာအလုပ္တို႔သည္ မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာအလုပ္တို႔ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထိုသို႔ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းႏွင့္အတူ သူ႔အသက္ကို ကယ္ဆယ္ျခင္း၊ သူ႔ဥစၥာကို ေစာင့္ေရွာက္ ျခင္း၊ ကာမဂုဏ္တရားတို႔ကို မွားယြင္းစြာက်င့္ၾကံေနသူတို႔အား လမ္းမွန္သို႔ေရာက္ ေအာင္ အျမင္မွန္ေပးျခင္း၊ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း စသည္တို႔ကိုလည္း မိမိ၏တတ္စြမ္း သမွ်ေသာ ၀ီရိယ၊ ပညာတရားတို႔ျဖင့္ သူတစ္ပါးတို႔အတြက္ ခြဲေ၀ျဖန္႔ထုတ္ ျပဳလုပ္ ၾကရမည္ျဖစ္၏။
သူတစ္ပါးတို႔၏အသက္ကို သတ္ျဖတ္ညွင္းဆဲျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသီလတရား သည္ ဂဂၤါ၀ါဠဳသဲစုမက ပြင့္ေတာ္မူျပီးေသာ ျမတ္ဗုဒၶတိုင္း၏ ရဟန္းေတာ္တို႔အား ေဟာၾကားေလ႔ရွိသည့္ ၾသ၀ါဒပါတိေမာကၡေဒသနာမွ ပထမဂါထာေတာ္ အဆံုးအမ ျဖစ္ပါသည္။ ရဟန္းေတာ္တို႔အား ဆံုးမေတာ္မူေသာ္လည္း လူသားတိုင္း လိုက္နာ သင့္ေသာ အဆံုးအမတရားျဖစ္ပါသည္။ ၎မွာ-
"ခႏၲီ ပရမံ တေပါ တိတိကၡာ ၊
နိဗၺာနံ ပရမံ ၀ဒႏိၲ ဗုဒၶါ။
နဟိ ပဗၺဇိေတာ ပရူပဃာတီ ၊
န သမေဏာ ေဟာတိ ပရံ ၀ိေဟ႒ယေႏၲာ။" ဟူ၍ျဖစ္၏။
ထိုဂါထာမွ ေအာက္ဆံုးစာေၾကာင္းႏွစ္ေၾကာင္း၏ အဓိပၸာယ္မွာ-
“ပရူပဃာတီ- တစ္ပါးေသာသတၱ၀ါကို သတ္ျဖတ္ေလ့ရွိသူသည္၊ ပဗၺဇိေတာ- ရဟန္းသူျမတ္သည္၊ နေဟာတိ- မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ပရံ- သူတစ္ပါးကို၊ ၀ိေဟ႒ယေႏၲာ- ညွင္းဆဲႏွိပ္စက္ေသာသူသည္၊ သမေဏာ- ကိေလသာခပ္သိမ္း ၿငိမ္းေအးေစတတ္ ရဟန္းသူျမတ္သည္၊ နေဟာတိ- မျဖစ္ႏိုင္ေပ။” ဤသို႔ ဘုရားရွင္တိုင္း ဆံုးမ ေတာ္မူေသာ သူတစ္ပါးအား သတ္ျဖတ္ျခင္းအမႈကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္ မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာအလုပ္ကိုျပဳလုပ္ျခင္း သမၼာကမၼႏၲမဂၢင္ကို ျဖည့္က်င့္ျခင္း ပင္ျဖစ္ပါသည္။
အတိတ္၌ သူတစ္ပါးစည္းစိမ္ဥစၥာတို႔ကို ခိုးယူခဲ႔ျခင္း မမွန္ကန္ေသာအမႈကို ျပဳလုပ္ ခဲ႔သူတို႔သည္ ယခု၌ ငတ္မြတ္ ေခါင္းပါးမႈဆင္းရဲႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳၾကရ၏။ သူတစ္ပါးတို႔၌ လြန္စြာေပါၾကြယ္ျငားေသာ္လည္း မိမိ၌ ရွားပါးလာဘ္တိတ္ေနျခင္းမွာ ထိုမေကာင္း ေသာခိုး၀ွက္မႈ ျပဳလုပ္မိခဲ႔ျခင္းေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။ တဖန္ ေပါၾကြယ္၀စြာ ရွိျငားေသာ္ လည္း ဥစၥာပစၥည္းတို႔သည္ ေရ၊ မီး၊ မင္းဆိုး၊ ခိုးသူ၊ အေမြခံသားဆိုး သမီးဆိုး စသည့္ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးတို႔ေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးဆံုး႐ံႈးသြားၾကရျပန္၏။ ထိုသို႔ေသာ ဆိုးက်ိဳးအျပစ္တို႔အား သံေ၀ဂယူျပီး သူတစ္ပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ ေပသည္။ သူ႔ဥစၥာခိုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ သူ႔ဥစၥာတို႔ မပ်က္ဆီး မဆံုး႐ံႈးေအာင္ တတ္စြမ္းသမွ် ေစာင့္ေရွာင္ေပးျခင္းျဖင့္ သမၼာကမၼႏၲမဂၢင္ကို ျဖည့္က်င့္ရာ၏။
အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အထိအေတြ႔စေသာ ကာမဂုဏ္တရားတို႔ကို မွားယြင္းစြာမွီ၀ဲျခင္းျဖင့္ သတၱ၀ါတို႔သည္ သံသရာ၌ အဖန္ဖန္က်င္လည္ၾကရ၏။ အႏၶပုထုဇဥ္တို႔သည္ ကာမဂုဏ္တရားတို႔ကို အ၀ိဇၨာ(မသိမႈ) ဦးစီး၍ တဏွာ (လို ခ်င္မႈ)ျဖင့္ သံုးေဆာင္ၾက၏။ ငါ၊ ငါ့ဥစၥာဟူေသာ ဒိ႒ိျဖင့္လည္း ကပ္ျငိတြယ္တာ ၾကကုန္၏။ ကုသိုလ္အက်ိဳးေပးေၾကာင့္ ရရွိလာေသာ ပိုင္ဆိုင္မႈ၊ ေအာင္ျမင္မႈ၊ ေက်ာ္ၾကားမႈစသည္တို႔ကို ဒုကၡသစၥာဟူ၍ အမွန္မျမင္ႏိုင္ပဲ ေထာင္လႊားတက္ၾကြ မာန္မာနရွိေနၾကျပန္၏။ ဤသို႔ေသာ ကိေလသာတို႔ျဖင့္ ကာမဂုဏ္တို႔ကို ေဖာက္ ျပန္မွားယြင္းစြာ က်င့္ၾကံေနၾကျခင္းေၾကာင့္ သံသရာမွ ႐ံုးမထြက္ႏိုင္ပဲ အဖန္ဖန္ က်င္လည္ေနၾကရျခင္းျဖစ္ေပသည္။
ကာမဂုဏ္တို႔အေပၚ၌ မွားယြင္းစြာ မသံုးေဆာင္မိေအာင္ အမွန္ျမင္ျခင္း(သမၼာဒိ႒ိ) ရွိၾကရပါမည္။ ဖလသမၼာဒိ႒ိမရေသးေသာ ပုထုဇဥ္ပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ကာမဂုဏ္တို႔ကို ကမၼသကတာသမၼာဒိ႒ိမွ အစျပဳ၍ ၀ိပႆနာသမၼာဒိ႒ိတို႔ျဖင့္ မွန္ကန္စြာသံုးေဆာင္ ႏိုင္ေအာင္ က်င္ၾကံၾကိဳးကုတ္ အားထုတ္ရာ၏။ သို႔မွသာ ကာမဂုဏ္တို႔အေပၚ၌ မွားယြင္းစြာက်င့္ၾကံျခင္း မေကာင္းေသာျပဳလုပ္မႈတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါ သည္။ အျမင္မွန္သမၼာဒိ႒ိျဖင့္ ကာမဂုဏ္တို႔ကို သံုးေဆာင္ျခင္းသည္ ၎ကို မွားယြင္းစြာ က်င့္ၾကံျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ေနသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ မွန္ေသာျပဳလုပ္ ျခင္း (သမၼာကမၼႏၲမဂၢင္) အက်င့္ျမတ္ကို ျဖည့္က်င့္ေနျခင္းပင္ျဖစ္၏္။ ဤသို႔ စဥ္ဆက္မျပတ္ ျဖည့္က်င့္ျခင္းျဖင့္ ဒုကၡအေပါင္းရပ္၍ မေသဓာတ္တရားသည္ လွ်င္ျမန္စြာ ဆိုက္ေရာက္လာမည္ျဖစ္သည္ကို ဤဓမၼေဆာင္းပါးျဖင့္ တိုက္တြန္းႏိႈး ေဆာ္လိုက္ရပါသည္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ခ်မ္းသာျခင္းႏွင့္အတူ အမွန္ျပဳလုပ္ျခင္း မဂၢင္ကို အျမန္ဆံုးအားထုတ္ႏိုင္ၾကပါေ၏။
အမွန္ေျပာျခင္း
ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ႔ေသာ မဂၢင္ရွစ္တန္အက်င့္မွန္တရားေတာ္မွ ယခု အမွန္ေျပာျခင္းမဂၢင္တရားေတာ္ကို ဓမၼဒါနျဖန္႔ေ၀လိုက္ပါသည္။ ေလာက၌ ေျပာဆို ၾကေသာ စကားတို႔မွာ ေျခာက္မ်ိဳးရွိၾကကုန္၏။ ထိုသို႔ ေျပာဆိုၾကေသာ စကား တို႔မွာ-
(၁) ဟုတ္လည္းမဟုတ္၊ သူလည္းမနာလို၊ အက်ိဳးလည္း မရွိေသာစကား၊
(၂) ဟုတ္ေတာ႔ဟုတ္သည္၊ သူတစ္ပါးက မနာလို၊ အက်ိဳးလည္းမရွိတဲ႔စကား၊
(၃) ဟုတ္လည္းမဟုတ္၊ အက်ိဳးလည္းမရွိ၊ သူတစ္ပါး နာလိုေသာစကား၊
(၄) ဟုတ္ေတာ႔ဟုတ္၏၊ သူတစ္ပါးလည္း နာလို၏၊ အက်ိဳးမရွိေသာစကား၊
(၅) ဟုတ္လည္းဟုတ္၏၊ အက်ိဳးလည္းရွိ၏၊ သူတစ္ပါး မနာလိုေသာစကား၊
(၆) ဟုတ္လည္းဟုတ္သည္၊ အက်ိဳးလည္းရွိသည္၊ သူတစ္ပါး နာလိုေသာစကား
တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထိုသို႔ ေျပာဆိုၾကေသာ စကားေျခာက္ခြန္း၌ ဘုရားရွင္ႏွင့္ သူေတာ္ေကာင္း အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ နံပါတ္ (၅) ႏွင့္ (၆) ႏွစ္ခြန္းကိုသာ ေျပာဆိုၾကပါသည္။ စကားေျခာက္ခြန္းရွိေသာ္လည္း ႏွစ္ခြန္းကိုသာ ေျပာဆိုသင့္ ေၾကာင္းကို “စကားေျခာက္ခြန္း၊ လူ၌ထြန္း၊ ေလးခြန္းကိုပယ္၊ ႏွစ္ခြန္းတည္။” ဟူ၍ ေရွးပညာရွိတို႔ စပ္ဆိုခဲ႔ၾကေပသည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ “ဟုတ္လည္းဟုတ္သည္၊ အက်ိဳးလည္းရွိသည္၊ သူတစ္ပါး မနာလိုေသာစကား”ကို ေျပာဆိုရာ၌ ဇြတ္ေျပာဆိုသည္ကား မဟုတ္ပါေပ။ အခ်ိန္ ကာလကိုၾကည့္၍ ေျပာဆို၏။ ဘယ္သို႔ေသာအခ်ိန္လဲဟုဆိုလွ်င္ ေလးဘက္ ေထာက္သြားေသာ ထိုင္တတ္စအရြယ္ အသိဥာဏ္မရွိေသးေသာ ကေလးငယ္ တစ္ေယာက္သည္ ကြဲရွေနေသာ အိုးျခမ္းပဲ႔တို႔ကို စားစရာအမွတ္ျဖင့္ ၀ါးမ်ိဳရန္ ပါးစပ္အတြင္းသို႔ ထည့္ေနရာ၌ ကေလးငယ္၏ ဖခင္သည္ ထိုအခ်င္းအရာကို ျမင္၍ ကေလး၏ပါးစပ္အတြင္းမွ အိုးျခမ္းပဲ႔တို႔ကို အျမန္ဆံုးထုတ္ေပးျခင္းကို ကေလးငယ္သည္ သူ၏ စားစရာအမွတ္ထင္ထားေသာ အရာတို႔ကို ဖခင္က ထုတ္ေပးရာ မၾကိဳက္၍ငိုေသာ္လည္း ဖခင္က မိမိ၏သားငယ္သည္ မႏွစ္သက္ ေသာေၾကာင့္ ငိုျခင္းကို ဂ႐ုမမူေတာ႔ပဲ အသက္မေသဘို႔သာ အေရးၾကီးသည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အခ်ိန္ကာလကိုမလင့္ေစပဲ ျပဳမူသကဲ႔သို႔ အနႏၲေက်းဇူးရွင္ ျမတ္စြာဘုုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးသည္လည္း သံသရာ၌ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ ေနၾကေသာ ပုထုဇဥ္တို႔သည္ ဆံုးမစကားတို႔ကို မၾကိဳက္မႏွစ္သက္ေသာ္လည္း အခ်ိန္ကာလကိုၾကည့္ေတာ္မူျပီး ဆံုးမေတာ္မူျခင္းျဖစ္၏။
“ဟုတ္လည္းဟုတ္သည္၊ အက်ိဳးလည္းရွိသည္၊ သူတစ္ပါး နာလိုေသာစကား” ကိုေတာ႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္က သတၱ၀ါတို႔၏စိတ္သည္ ဒီအခ်ိန္မွာ ေကာင္းေသာ္လည္း ဟိုအခ်ိန္၌ မေကာင္းတတ္ျခင္း၊ မေကာင္းမႈ၌သာ ေမြ႔ေလ်ာ္မႈ မ်ားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ သတၱ၀ါတို႔၏စိတ္ ေကာင္းေနေသာအခ်ိန္၌ အခ်ိန္ကာလကို မစိုင္းငန္႔ပဲ ေဟာၾကားေတာ္မူျခင္းျဖစ္၏။ မွန္ကန္ေသာသစၥာတရားတို႔ကို သတၱ၀ါ တို႔၏အက်ိဳးကို လိုလားေတာ္မူေသာေၾကာင့္ ေလးအသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္း ကာလပတ္လံုး မွန္ေသာစကားတို႔ကိုသာ ဆိုခဲ႔ေတာ္မူျခင္း သစၥာပါရမီေတာ္ျမတ္္ကို မေဖာက္မျပန္ ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူခဲ႔ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
သမၼာ၀ါစာျဖစ္ေအာင္ ေျပာဆိုရာ၌ မွန္ကန္တဲ႔စကားျဖစ္လွ်င္ ျပီးေရာဟူ၍ မမွတ္ယူ သင့္ေပ။ မ်က္လံုးကန္းေန၍ အားငယ္ေနေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္အား ငကန္းဟူ ၍ေခၚလွ်င္ သင့္ေလ်ာ္မည္မဟုတ္ေပ။ တဖန္ ယဥ္ေက်းစြာလည္း ေျပာဆိုတတ္ရပါ မည္။ ယဥ္ေက်းစြာ ေျပာဆိုျခင္းျဖင့္ သူတစ္ပါးတို႔ နာ၀င္ခ်ိဳသာေသာေၾကာင့္ မိမိ၏ မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာ အၾကံအစည္တို႔ ေအာင္ျမင္ျပီးေျမာက္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ခ်ိဳေတာ႔ ခ်ိဳသာ၏ ၊ ေကာင္းက်ိဳးျဖစ္ေအာင္ မေျပာဆိုပဲ သူတစ္ပါးအား ခ်ိဳခ်ိဳသာ သာျဖင့္ ႏိွပ္ကြပ္ေျပာဆိုတတ္ေသာစကားမ်ိဳးတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရေပမည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ ေကာင္းက်ိဳးျဖစ္ေအာင္ ေျပာဆိုတတ္ရန္လည္း လိုအပ္ပါသည္။ တခ်ိဳ႕ေသာစကားတို႔သည္ မိမိေျပာဆိုလိုက္ေသာေၾကာင့္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မညီညြတ္ေတာ့ပဲ ခိုက္ရန္ျဖစ္သြားေစေသာ စကားမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ေပသည္။ ထိုသို႔ေသာ စကားမ်ိဳး မွာ မွန္လည္းမွန္၊ ႐ိုးလည္း႐ိုးသား၊ ယဥ္လည္းယဥ္ေက်း ေသာ္လည္း အျခားသူႏွစ္ဦးတို႔၏ တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦးထားရွိေသာ ေမတၱာတရား တို႔ ျပိဳကြဲပ်က္စီးေစတတ္ေသာေၾကာင့္ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူႏွစ္ဦးတို႔ ညီညြတ္ေစေသာစကားမ်ိဳး၊ မညီမညြတ္ျဖစ္ေနေသာသူတို႔အား ညီ ညြတ္ေစေသာ၊ အားျဖည့္ေပးေသာ စကားတို႔ကို ေျပာဆိုၾကရပါမည္။
တဖန္လည္း အခ်ိန္ကာလ၊ ေရာက္ရွိေနေသာ အရပ္ေဒသႏွင့္ နားေထာင္သူတို႔၏ အေျခအေန လက္ခံႏိုင္မႈကိုလည္း ၾကည့္ျပီး ေျပာဆိုတတ္ရပါမည္။ အခ်ိန္မတန္ ေသးပဲ ေျပာဆိုမိလွ်င္ အမွားကိုလမ္းျပမိတတ္ျခင္း၊ အက်ိဳးကို ထိေရာက္ေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေတာ႔ပဲ အခက္အခဲႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရတတ္ျခင္း ျဖစ္တတ္ေပသည္။ အရပ္ေဒသက လက္မခံ ႏိုင္ေသာစကားမ်ိဳးကို ေျပာဆိုျခင္းျဖင့္ တန္ဘိုးရွိေသာ စကားပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ၀ိုင္း၀န္း၍ ဟားတိုက္ခံရလွ်င္ “ေထာင္တန္တဲ႔စကား ရယ္ေပါ့” ျဖစ္တတ္ေပသည္။ ပုဂၢိဳလ္ကိုလည္းၾကည့္ျပီး ေျပာဆိုတတ္မွ သင့္ေလ်ာ္ေပမည္။ “က၊ ခ” (ကၾကီး၊ ခေကြး)ပင္ မတတ္ေသးေသာ ကေလးငယ္ အား ပရိတ္ၾကီးပါဠိကို သင္ေပးေန၍ မသင့္ေတာ္လွေပ။ မိမိ၏ တတ္ေစခ်င္လွ၊ ေတာ္ေစခ်င္လွေသာေစတနာသည္ မည္မွ်ပင္ၾကီးမားေနေသာ္လည္း အေမာသာ အဖတ္တင္ေနမည္ ျဖစ္ေပသည္။
ေနာက္ဆံုးအေနျဖင့္ အေရးအၾကီးဆံုးကေတာ႔ ေလာကၾကီးကို တလြဲတေခ်ာ္ ျဖစ္ေစမည့္စကားတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ သတၱ၀ါတို႔သည္ တစ္သံသ ရာလံုး၌ သညာ၀ိပလႅာသ(အမွတ္မွား)၊ ၀ိဇၨာ၀ိပလႅာသ(အသိမွား)၊ ဒိ႒ိ၀ိပလႅာသ (အယူမွားျခင္း)တို႔ျဖင့္ က်င္လည္လာခဲ႔ျခင္းေၾကာင့္ ဂဂၤါ၀ါဠဳ သဲစုမက ပြင့္ေတာ္ မူျပီးၾကကုန္ေသာ ဘုရားအဆူဆူတို႔ႏွင့္ အၾကိမ္ၾကိမ္လြဲေခ်ာ္ခဲ႔ရျခင္းမွာ ထို အမွား သံုးခ်က္ မလြတ္ခဲ႔ေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ထိုသို႔ မွားယြင္းေသာစကားမ်ိဳး၊ လြဲေခ်ာ္ ေသာစကားမ်ိဳးကို ေျပာဆိုမိျခင္းေၾကာင့္ တျခားသူတို႔ တလြဲမွတ္ယူသြားျပီး လိုက္ နာလုပ္ေဆာင္ေနၾကျပီ၊ က်င့္ၾကံေနၾကျပီဆိုလွ်င္ မိမိ၌ ၾကီးေလးေသာအျပစ္တို႔ က်ေရာက္လာမည္ျဖစ္သည္။ အမွားတကာ႔ အမွားတို႔တြင္ အယူမွားျခင္းသည္ အမွားဆံုးေသာ မွားျခင္းျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိကိုယ္တိုင္ အယူမွန္ေအာင္ က်င့္ၾကံ ျပီး အယူမွန္စကားတို႔ကို ေျပာဆိုတတ္မွသာလွ်င္ တစ္ျခားသူတို႔ အမွတ္မွန္၊ အသိ မွန္၊ အယူမွန္ၾကမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သမၼာ၀ါစာမဂၢင္ကို ျပည့္၀စြာ က်င့္ၾကံသြား ႏိုင္ျပီး နိဗၺာန္သို႔ လွ်င္ျမန္စြာ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္သည္ကို ဤဓမၼ ေဆာင္းပါးျဖင့္ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္လိုက္ရပါသည္။
အမွန္ေတြးျခင္း
သမၼာသကၤပၸ(သမၼာ- မွန္ကန္စြာ၊ သကၤပၸ- ၾကံစည္ျခင္း၊ ေတြးေတာျခင္း) ျဖစ္ပါ သည္။ အမွန္ကိုေတြးေတာႏိုင္ဘို႔ အမွန္ကိုဦးစြာျမင္ဘို႔ လိုအပ္ပါ၏။ တဖန္ အမွန္ ျမင္ဘို႔လည္း အမွန္ကိုေတြးဘို႔ လိုအပ္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးျပဳေနေသာသေဘာသည္ပင္လွ်င္ တရားသေဘာနိယာမျဖစ္၏။ အမွန္ကို အျမင့္ဆံုးအေနျဖင့္ ေတြးေတာရမွာကေတာ႔ ႐ုပ္တရား၊ နာမ္တရားတို႔၏ ျဖစ္သ ေဘာ၊ ပ်က္သေဘာတို႔ကို ေတြးေတာျခင္းႏွင့္ သစၥာေလးပါးတရားတို႔ကိုသာ အမွန္ အားျဖင့္ ေတြးေတာေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။
လူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ၊ တိရစၧာန္စသျဖင့္ ပညတ္ထားေသာ အမည္နာမတို႔ကို ျဖဳတ္လိုက္ လွ်င္ အားလံုးသည္ သံုးဆယ္႔တစ္ဘံုသား သတၱ၀ါတို႔ပင္ ျဖစ္ၾကပါသည္။ အဆင့္ အတန္းဟူေသာ ခြဲျခားဆက္ဆံတတ္သည့္သေဘာသည္ မာနကိေလသာ၏ ျခယ္ လွယ္မႈပင္ျဖစ္၏။ လူလူခ်င္းစာနာေထာက္ထားတတ္႐ံုသာမက တိရစၧာန္ေလးေတြ ကိုလည္း စာနာေထာက္ထားတတ္ရပါမည္။ မိမိ၏ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားအတြက္ သူတစ္ပါးတို႔၏ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကို ဖ်က္စီးဘို႔ ၾကံစည္ေနျခင္းသည္ မေလ်ာ္ကန္မသင့္ျမတ္လွေသာ အေတြးပင္ျဖစ္၏။ မိမိ၏ က်န္းမာေရးအတြက္ ယင္ေကာင္ေလးေတြ၊ ျခင္ေလးေတြကို သတ္ဘို႔ၾကံစည္ျခင္းသည္ မစာနာ မေထာက္ထားေသာ ၾကံစည္မႈပင္ျဖစ္၏။ အားလံုးသည္ပင္လွ်င္ သတၱ၀ါတို႔ မဟုတ္ၾကပါေလာ။ ဤမွ် ရွည္လ်ားလွေသာ သံသရာ၌ မိမိသည္ပင္လွ်င္ ျခင္၊ ယင္တို႔ျဖစ္ခဲ႔ဖူးေလျပီ။ မိမိႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးမေတာ္စပ္ဘူးခဲ႔ေသာသူမရွိခဲ႔ဟူ၍ ျမတ္စြာ ဘုရားေဟာၾကားခဲ႔ပါသည္။ တစ္ခါတုန္းက ျမတ္စြာဘုရားသည္ အရွင္အာနႏၵာ ဆြမ္းစားေနစဥ္ သံုးေဆာင္ေနဆဲျဖစ္ေသာ ငါးဟင္းမွာ တခ်ိန္က သားေတာ္စပ္ဖူးခဲ႔ေၾကာင္း တန္ခိုးေတာ္ျဖင့္ ျပသလိုက္ရာ ဆြမ္းမစား၀ံ႔ဘဲ ျဖစ္ခဲ႔ဖူးေလ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ နိဗၺာန္မရေသးေသာ သတၱ၀ါအားလံုးသည္ သံသရာ ခရီးသည္မ်ားျဖစ္ၾကရာ အခ်င္းခ်င္း စာနာသင့္လွေပသည္။
ေပးကမ္းလွဴဒါန္းျခင္းအမႈသည္ အခ်င္းခ်င္း႐ိုင္းပင္းျခင္း၊ ေကာင္းမႈျပဳျခင္းပင္ျဖစ္ပါ သည္။ မိမိရထားေသာ အခြင့္အေရး၊ လာဘ္လာဘ၊ ဥစၥာပစၥည္းတို႔အား သူတစ္ပါး တို႔ႏွင့္ မွ်ေ၀စားသံုးျခင္းသည္ မွန္ေသာေတြးျခင္းမွလာေသာ ေကာင္းေသာအလုပ္ ျဖစ္၏။ မိမိပိုင္ဆိုင္ထားေသာ အရာအားလံုးတို႔သည္ ေသလွ်င္ထားခဲ႔ရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ နိဗၺာန္ကိုအလိုရွိေသာဆႏၵျဖင့္ ကိုယ္႔မွာရွိေသာ အသိပညာ ဗဟုသုတ၊ အခြင့္အေရး၊ လာဘ္လာဘတို႔ကို ကိုယ္ခ်ည္းသံုးေဆာင္မေနပဲ သူတစ္ပါးတို႔အားလည္း ေ၀မွ်သံုးေဆာင္ျခင္းျဖင့္ မိမိ၌ပါရမီကုသိုလ္အထူးတို႔ ပါသြားမည္ျဖစ္ေပသည္။ ေရတစ္ခြက္ေပးလွဴသည္ျဖစ္ေစ ထိုဒါနေကာင္းမႈသည္ နိဗၺာန္၏ အေထာက္အပံ႔ျဖစ္ေအာင္ နိဗၺာန္သို႔ ရည္မွန္း၍သာ ေပးလွဴၾကပါေလ။
သူတစ္ပါးတို႔ ဆင္းရဲေၾကာင္းကိုသာ ေတြးေတာေနျခင္းသည္ မ်က္ေမွာက္ကာလ မိမိမွာပူေလာင္ေနရသလို သူတစ္ပါးတို႔အတြက္လည္း အက်ိဳးရွိလာစရာ အေၾကာင္းမရွိေပ။ တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္ ႐ံႈ႕ခ်ျခင္း၊ ကဲ႔ရဲ႕ျခင္း၊ အျပစ္တင္ ျခင္း၊ အထင္ေသးျခင္းတို႔ျဖင့္ေနေနၾကလွ်င္ ယခုဘ၀အဘယ္သို႔အက်ိဳးရွိအံ႔နည္း။ သံသရာမွာျဖစ္ေပၚလာမည့္ ဆင္းရဲျခင္းအေၾကာင္းသာလွ်င္ ျဖစ္ေနေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူတစ္ပါးတို႔ခ်မ္းသာေၾကာင္းကိုသာ အစဥ္ေတြးေတာေနျပီး မိမိ ကိုယ္တိုင္လည္း ခ်မ္းသာစြာေနႏိုင္ေအာင္ က်င့္ၾကံသင့္လွေပသည္။
ဧကာယေနာဟူေသာ တစ္ခုတည္းေသာ မေသရာလမ္း မဂၢင္ရွစ္ပါးတရားေတာ္ ျမတ္ၾကီးကို ျမတ္ဗုဒၶသည္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ႔ေလျပီ။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုလို မဂၢင္ရွစ္ ပါးတရားေတာ္ျမတ္ၾကီးႏွင့္ ၾကံဳၾကိဳက္ေနပါေသာ္လည္း မက်င့္ၾကံမပြားမ်ားပဲေနေန ၾကလွ်င္ျဖင့္ မိမိအတြက္ ေပၚေပါက္လာေသာလမ္းမဟုတ္ပဲ ျဖစ္ေနေပမည္။ “ရန္သူ ၀ိုင္းထား၊ ထိုေယာက်္ားကား၊ လမ္းေပါက္သာလ်က္၊ ေျပးမထြက္၊ လမ္းတြက္မဟုတ္ေခ်။” ဆိုသည့္ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး ၏ အဆံုးအမကဲ႔သို႔ ျဖစ္ေနေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လမ္းသြားခ်င္းပက္ပင္းဆံုေနတုန္း ငါၾကံတာမွအမွန္၊ ငါေျပာတာမွ သေဘာမိ၊ ငါလုပ္တာမွ အဟုတ္ဟူ၍လည္း အခ်င္းခ်င္းအျငင္းပြားမေနၾကေတာ႔ဘဲ မိမိ၌ရွိေသာ ကိေလသာတရားတို႔ ျငိမ္းေအာင္ မဂၢင္ေဖာင္ၾကီးအျမန္စီး ခရီးႏွင္သင့္လွေပျပီ။
မိမိ၏ ေကာင္းမွန္ေသာၾကံစည္မႈ၊ ေျပာဆိုမႈ၊ ျပဳက်င့္မႈတို႔ျဖင့္ အတူေနမ်ားဂုဏ္ျမင့္ ေအာင္ ေဆာင္ရြက္သင့္ၾကပါသည္။ ထိုသို႔ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ မိမိ၏ဂုဏ္တို႔ ျမင့္မားလာမည္ျဖစ္ျပီး ထိုထိုေကာင္းမႈတရားတို႔ကို ျပန္လည္၍ ေအာက္ေမ႔လိုက္ တိုင္းလည္း ျပန္လည္၀မ္းေျမာက္ေနရေပမည္။ လူ႔ဘ၀ျဖစ္ရ သမုဒၵရာေရတစ္ပြက္ မွ်သာၾကာတာမို႔ ထာ၀ရခ်မ္းသာ မေသရာလမ္းကို အျမန္သာေလွ်ာက္လွမ္းၾကပါ ကုန္။
အမွန္ျမင္ျခင္း
ဇာတိ၏အဆံုး၊ ဒုကၡ၏အဆံုးကို ျမင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ တစ္ခု တည္းေသာမဂ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ႔ေလျပီ။ မဂ္ဆိုရာ၌ လမ္းကိုဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုလမ္းကား မေသရာလမ္းပင္ျဖစ္၏။ သံသရာအဆက္မျပတ္ အဖန္ဖန္ ေသပြဲ၀င္ရျခင္းဟူသည့္ အၾကီမားဆံုးေသာ ဒုကၡၾကီးကို ျမတ္ဗုဒၶသည္ ျဖတ္ ေတာက္ခဲ႔ေလျပီ။ ကိုယ္တိုင္သိျမင္ျပီးေသာ ေအးခ်မ္းရာ နိဗၺာန္ဆီသို႔ သြားေရာက္ ႏိုင္ေသာလမ္းကိုလည္း သတၱ၀ါတို႔အား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ႔ပါသည္။ သံသရာ စက္ရဟတ္ကို ျဖတ္ေတာက္ျပီးခဲ႔ေသာ ျမတ္ဗုဒၶသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေတာ္မူခဲ႔ေလျပီ။
သံသရာဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း။ “ေမြးဖြားျခင္း- ဇာတိ၊ အိုမင္းရင့္ေရာ္ျခင္း- ဇရာ၊ ေဖာက္ျပန္ျခင္း- ဗ်ာတိ၊ ပ်က္စီးခ်ဳပ္ေပ်ာက္ျခင္း- မရဏ” တို႔ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္းသေဘာကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုဆင္းရဲတို႔၏အဆံုးကို ျမင္ေတာ္မူျပီးခဲ႔ေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ မဂၢင္ရွစ္ပါးက်င့္စဥ္တရားတို႔ကို ေဟာျပ ဆံုးမေတာ္မူခဲ႔ပါသည္။ ဤဆံုးမေတာ္မူခဲ႔ေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါးတရားေတာ္ၾကီးသည္ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေသာ တရားေတာ္ၾကီးျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ လိုက္နာက်င့္ၾကံၾကသူတို႔ အဖို႔ အင္မတန္အက်ိဳးၾကီးမားလွေသာ တရားေတာ္ၾကီးပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုမဂၢင္ရွစ္ ပါး က်င့္စဥ္တရားတို႔မွာ-
(၁) သမၼာဒိ႒ိ = မွန္ေသာအျမင္ရွိျခင္း။ (ပညာမဂၢင္)
(၂) သမၼာသကၤပၸ = မွန္ေသာၾကံစည္ေတြးေတာျခင္း။ (ပညာမဂၢင္)
(၃) သမၼာ၀ါစာ = မွန္ေသာေျပာဆိုျခင္း။ (သီလမဂၢင္)
(၄) သမၼာကမၼႏၲ = မွန္ေသာျပဳလုပ္ျခင္း။ (သီလမဂၢင္)
(၅) သမၼာအာဇီ၀ = မွန္ေသာအသက္ေမြးျခင္း။ (သီလမဂၢင္)
(၆) သမၼာ၀ါယမ = မွန္ေသာ၀ီရိယရွိျခင္း၊ အားထုတ္ျခင္း။ (သမာဓိမဂၢင္)
(၇) သမၼာသတိ = မွန္ေသာသတိရွိျခင္း။ (သမာဓိမဂၢင္)
(၈) သမၼာသမာဓိ = မွန္ေသာတည္ၾကည္ျခင္း။ (သမာဓိမဂၢင္) တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
သမၼာဒိ႒ိ (သမၼာ- မွန္ကန္စြာ၊ ဒိ႒ိ- ျမင္ျခင္း ၊ အယူရွိျခင္း) ျဖစ္ပါသည္။ အမွန္ဆံုး ေသာ အျမင္ကေတာ႔ သစၥာေလးပါးျမင္ျခင္းကို ဆိုလိုပါသည္။ ခႏၶာႏွင့္နိဗၺာန္ အလြန္ေ၀းကြာစြာရွိေနသည္ မဟုတ္ပါေပ။ နိဗၺာန္ႏွင့္ ခႏၶာတို႔သည္ တစ္ဆက္ တည္းရွိသည္ဟု ျမတ္ဗုဒၶမိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ႔ပါသည္။ အဘယ္႔ေၾကာင့္ ေ၀းသည္ဟု ထင္ေနရသနည္း။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟစေသာ ကိေလသာေရအလွ်င္တို႔ ဖံုးလႊမ္းေနျခင္းေၾကာင့္ ေ၀းေနရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ နိဗၺာန္သည္ တစ္ဘက္ကမ္း၊ ခႏၶာကို က်န္တစ္ဘက္ကမ္းဟုဆိုလွ်င္ ၾကား၌ရွိေသာ ေရအလွ်င္ တို႔ ဖံုးလႊမ္းထားျခင္းေၾကာင့္ ကမ္းႏွစ္ခု တစ္ဆက္တည္းရွိေနမွန္း မသိရေလာက္ ေအာင္ ေ၀းကြာသည္ဟု ထင္ေနရျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ထိုေရတို႔ကို ဖယ္ထုတ္လိုက္ လွ်င္ တစ္ဆက္တည္းရွိမွန္း ျမင္ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
သစၥာေလးပါးတို႔မွာ ဒုကၡသစၥာ- ဆင္းရဲျခင္းအမွန္တရား၊ သမုဒယသစၥာ- ဆင္းရဲ ေၾကာင္းအမွန္တရား၊ နိေရာဓသစၥာ- ခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္းအမွန္တရား၊ မဂၢသစၥာ- ခ်ဳပ္ျငိမ္း ေၾကာင္းလမ္းမွန္တရား ဟူ၍ျဖစ္၏။ ဒုကၡသစၥာ(ခႏၶာငါးပါး)သည္ သိ႐ံုသာသိရမည့္ အက်ိဳးတရား၊ သမုဒယသစၥာ (ေလာဘ)သည္ ပယ္သတ္ရမည့္ အေၾကာင္းတရား၊
နိေရာဓသစၥာ(နိဗၺာန္)သည္ ဆိုက္ေရာက္ရမည့္တရား၊ မဂၢသစၥာ(မဂၢင္ရွစ္ပါး)သည္ ပြားမ်ားရမည့္တရားတို႔ ျဖစ္ၾက၏။ ဒုကၡကိုသိလိုက္႐ံုျဖင့္ လိုခ်င္မႈေလာဘကို ပယ္သလို ျငိမ္းခ်မ္းျခင္းနိေရာဓကိုဆိုက္ျခင္းႏွင့္ ပြာမ်ားျခင္းမဂၢတို႔သည္ တစ္ျပိဳင္ နက္တည္းပင္ ျဖစ္၏။ ေသာတာပန္မျဖစ္ေသးသည့္ ၀ိပႆနာအားထုတ္ေနေသာ ပုထုဇဥ္ပုဂၢိဳလ္သည္ ဒုကၡကိုသစၥာထိုက္ေအာင္ မသိေသးသည္ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ပယ္ျခင္း၊ ဆိုက္ျခင္း၊ ပြားျခင္းတို႔သည္ သစၥာထိုက္ဦးမည္ မဟုတ္ေသးေခ်။ သို႔ေသာ္လည္း ဒုကၡသိျခင္းကို အဖန္ဖန္ ဥာဏ္ဦးေနျခင္းျဖင့္ ပယ္ျခင္း၊ ဆိုက္ျခင္း၊ ပြားျခင္းတို႔သည္လည္း တစ္ျပိဳင္နက္ျဖစ္ေနေပမည္။ ဤေနရာ၌ ပုထုဇဥ္တို႔၏ မဂၢင္သည္ ငါးပါးသာရွိေနဦးမည္ျဖစ္သည္။ သီလမဂၢင္သည္ ေသာတာပန္ အရိယာမွသာလွ်င္ အဓိသီလျဖစ္သြားသည္ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ မဂၢင္ရွစ္ပါး စံုလင္ သြားရေပသည္။ ပုထုဇဥ္တို႔၏သီလမွာ မခိုင္ျမဲေသးသည္ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သစၥာထိုက္ေသာသီလ မျဖစ္ေသးျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ဥပရိပဏၰာသပါဠိေတာ္၊ အ႒ကထာတို႔မွာလာေေသာ သမၼာဒိ႒ိငါးမ်ိဳးရွိပါသည္။ ၎ တို႔ ကေတာ႔-
(၁) ကမၼသကတာ သမၼာဒိ႒ိ - ေကာင္းက်ိဳး၊ မေကာင္းက်ိဳးတို႔သည္ ဖန္ဆင္းရွင္က မဖန္တီး၊ မိမိျပဳလုပ္ခဲ႔ေသာ ေကာင္းမႈကံတို႔က ေကာင္းက်ိဳးကိုဖန္တီးမည္ျဖစ္ျပီး၊ မေကာင္းေသာကံတို႔က မေကာင္းက်ိဳးတို႔ကို ဖန္တီးမည္ျဖစ္သည္ဟု အျမင္မွန္ ျခင္း။
(၂) ၀ိပႆနာသမၼာဒိ႒ိ - ငါ၊ သူတစ္ပါး၊ ေယာက်္ား၊ မိန္းမ မရွိ၊ (က) ႐ူပကၡႏၶာ- ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးတတ္ေသာ သေဘာတရားအစု(႐ုပ္တရား)၊ (ခ) သညာကၡႏၶာ- မွတ္သားတတ္ေသာ သေဘာတရားအစု(နာမ္တရား)၊ (ဂ) သခၤါရကၡႏၶာ- ၾကံစည္ ေတြးေတာတတ္ေသာ သေဘာတရားအစု(နာမ္တရား)၊(ဃ) ေ၀ဒနာကၡႏၶာ-ခံစား တတ္ေသာ သေဘာတရားအစု(နာမ္တရား)၊ (င) ၀ိဥာဏကၡႏၶာ-သိတတ္ေသာ သေဘာတရားအစု(နာမ္တရား)တို႔သာလွ်င္ရွိသည္ဟု သိျမင္ျပီး ျဖစ္ျခင္း-ပ်က္ျခင္း သေဘာကိုသာရွိသည္ဟု အျမင္မွန္ျခင္း။
(၃) မဂ္သမၼာဒိ႒ိ - ခႏၶာငါးပါး၏ ျဖစ္ပ်က္သေဘာ ဒုကၡသစၥာကိုဘဲျမင္ျခင္း။
(၄) ဖလသမၼာဒိ႒ိ(ဖိုလ္သမၼာဒိ႒ိ)- မဂ္ေၾကာင့္ရေသာအက်ိဳး(နိဗၺာန္ကိုအမွန္ျမင္ ျခင္း)။
(၅) ပစၥ၀ကၡဏာသမၼဒိ႒ိ - နိဗၺာန္၏ျငိမ္းေအးခ်မ္းသာယာမႈကို ျပန္ျပီးဆင္ျခင္ သံုးသပ္ျခင္းျဖင့္ အမွန္ျမင္ျခင္း။ ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။
တဖန္လည္း သမုတိနယ္(ပညတ္နယ္)မွာရွိေသာ သမၼဒိ႒ိ(၁၀)မ်ိဳးလည္း ရွိပါ ေသးသည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) အတၳိဒိႏၷံေလာေက- ေလာကမွာ အျပစ္မရွိ ေကာင္းေသာ၀တၳဳပစၥည္းေတြကို ေပးလွဴျခင္းျပဳသူသည္ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာရရွိျပီး အျပစ္ရွိျပီး မေကာင္းေသာ ပစၥည္းေတြကို လွဴတာကေတာ႔ မေကာင္းက်ိဳးဘဲ ေပးတယ္ဟူ၍ အျမင္မွန္ရွိျခင္း။
(၂) အတၳယိ႒ံ - အၾကီးအက်ယ္လွဴရင္ အၾကီးအက်ယ္ရသည္ဟူ၍ အျမင္မွန္ရိွ ျခင္း။
(၃) အတၳိသုကတ ဒုကၠဋာနံ ကမၼာနံ ဖလံတိပါေကာ - ေကာင္းမႈျပဳလုပ္ေသာ ကုသိုလ္ကံသည္ ၾကီးက်ယ္ေကာင္းျမတ္ေသာ အက်ိဳးရင္းသုခ၊ ေသးငယ္ေကာင္း စားသည့္ အက်ိဳးဖ်ားသုခေတြကို မုခ်ေပးျပီး မေကာင္းမႈျပဳလုပ္ေသာ အကုသိုလ္ ကံကေတာ႔ ၾကီးက်ယ္ဆိုးရြားသည့္ အက်ိဳးရင္းကိုေရာ၊ ေသးငယ္သည့္ ဆိုးက်ိဳး မ်ားေရာ ေပးသည္ဟူ၍ ယံုၾကည္ျပီး မေကာင္းမႈကို ေရွာင္ၾကဥ္တတ္သည့္ အျမင္မွန္ရွိျခင္း။
(၄) အတၳိဟုတံ- တိရစၧာန္ေတြကို ေကၽြးေမြးေပးလွဴျခင္းသည္လည္း ေကာင္းက်ိဳး ေပးသည္ဟူ၍ အျမင္မွန္ရွိျခင္း။
(၅) အတၳိမာတာ- ေလာကမွာ မိခင္ကို ႐ိုေသေလးစား ၊ ေကၽြးေမြးေပးကမ္းျခင္း၊ ေကာင္းစြာသျဂိဳဟ္ျခင္း၊ အလွဴးဒါနျပဳျပီး အမွ်ေပးေ၀ျခင္း ျပဳလုပ္ေပးရမည္၊ မျပဳ လုပ္ဘဲ မေနအပ္၊ ျပဳလုပ္ေသာ သားသမီးမွာ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာရသည္၊ မျပဳ လုပ္ေသာ သားသမီးမွာ ဆင္းရဲဒုကၡမုခ်ျဖစ္မည္ စသျဖင့္ အျမင္မွန္ရွိျခင္း။
(၆) အတၳိပိတာ- ေမြးသဖခင္ ေက်းဇူးရွင္အေပၚမွာလည္း မိခင္ကဲ႔သို႔ပင္ သားသမီး မ်ားက ျပဳလုပ္က်င့္ၾကံသင့္သည္ဟု အျမင္မွန္ရွိျခင္း။
(၇) အတၳိ သတၱာ ၾသပပါတိဏ- ဒီေလာကမွာ သက္ရွိထင္ရွား ျမင္ေကာင္းသည့္ သတၱ၀ါေတြရွိသလို မျမင္ေကာင္းသည့္ ၾသပပါတ္ပဋိသေႏၶေနသူ နတ္၊ ျဗဟၼာ၊ တေစၧ၊ ျပိတၱာ၊ သရဲေတြလည္း ရွိသည္ဟု အျမင္မွန္ရွိျခင္း။
(၈) အတၳိအယံ ေလာေကာ- မိမိတို႔ ရထားသည့္ ခႏၶာႏွင့္ဘ၀ဆိုတာသည္လည္း ပညတ္သေဘာအမွန္ရွိေနတာဘဲဟူ၍ အျမင္မွန္ရွိျခင္း။
(၉) အတိၳ ပေရာ ေလာေကာ- တမလြန္ဘ၀ဆိုတာရွိသည္၊ ေသလွ်င္ ေနာက္ဘ၀ တစ္ပါးမွာ ကံအားေလွ်ာ္စြာ ဘ၀တစ္ခု ျဖစ္ၾကရဦးမည္ဟု အျမင္မွန္ရွိျခင္း။
(၁၀) အတိၳ ေလာေက သမဏျဗမေဏာ- ဒီေလာကမွာ အက်င့္ျမင့္ျမတ္သည့္ ပုဂၢိဳလ္ေတြရွိသည္၊ သဗၺညဳတဥာဏ္ရသည့္ ဘုရားပေစၥကဗုဒၶါေတြ၊ စ်ာန္ အဘိဥာဏ္ ရသည့္ပုဂၢိဳလ္ေတြလည္း ရိွသည္ဟူ၍ အျမင္မွန္ရွိျခင္း။
ဤျပဆိုခဲ႔ေသာ (၁၀) မ်ိဳးတို႔သည္လည္း သမုတိနယ္ပယ္၌ အျမင္မွန္ျခင္း-သမၼာ ဒိ႒ိတို႔ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ အျမင္မွန္ရွိျခင္းျဖင့္ ေလာက၏အမွန္တရားကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိ မည္ျဖစ္ပါသည္။ အျမင္မွန္မရွိသ၍ကာလပတ္လံုး ေလာက၏အမွန္တရားကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိႏိုင္မည္မဟုတ္ေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကား ခဲ႔ေသာ သစၥာေလးပါးတရားေတာ္ျမတ္ၾကီးကို မဂ္ဥာဏ္ဖိုလ္ဥာဏ္တို႔ျဖင့္ အမွန္ျမင္ ရေအာင္ အေျခခံသမၼာဒိ႒ိမွ အစျပဳ၍ ၀ိပႆနာသမၼာဒိ႒ိအထိ္ မိမိ၌ ကိန္းေအာင္း လာေအာင္ က်င့္ၾကံၾကိဳးကုတ္အားထုတ္ဘို႔ လိုအပ္ပါသည္။
စိတ္သြားတိုင္း ကိုယ္မပါၾကေလႏွင့္
ပါပသမႎ ရမတိ မေနာ (မေနာ- သတၱ၀ါတို႔၏စိတ္သည္၊ ပါပသမႎ- မေကာင္းမႈ၌၊ ရမတိ-ေမြ႕ေလ်ာ္၏။)ဟူသည့္ ဘုရားရွင္မိန္႔ဆိုခဲ႔တဲ႔အတိုင္း စိတ္သည္ မေကာင္း မႈ အာ႐ံုတိုု႔၌ ေမြ႕ေလ်ာ္တတ္ေပရာ စိတ္သြားတိုင္းကိုယ္ပါေနခဲ႔ေသာ္ခႏၶာကိုယ္မွာ လည္း နားရေတာ့မည္ပင္ မဟုတ္ပါ။ မေကာင္းေသာ အကုသိုလ္ အမႈတို႔ကိုလည္း တစ္ခုၿပီးတစ္ခု လုပ္မိေနေပမည္။
စိတ္သည္ လက္တစ္ဖ်စ္အတြင္း၌ ကုေဋတစ္သိန္း ျဖစ္ပ်က္ရာ လက္တစ္ဖ်စ္တိုင္း လက္တစ္ဖ်စ္တိုင္းမွာ အကုသိုလ္စိတ္ ကုေဋတစ္သိန္း အျဖစ္ခံမွာလား?ကုသိုလ္ စိတ္ ကုေဋတစ္သိန္း အျဖစ္ခံမွာလား? စဥ္းစားသင့္၏။ ဒိ႒ိႏွင့္ယွဥ္ေသာ အကုသိုလ္စိတ္ လက္တစ္ဖ်စ္ျဖစ္မိတိုင္း ငရဲမီးသည္လည္း ငရဲ၌ ထိုမွ်မကပင္ အလိုအေလ်ာက္ ေမႊးေနေလ၏။ ထိုမွ ဆန္႔က်င္ဘက္လည္းသမၼာဒိ႒ိႏွင့္ယွဥ္ သည့္ ၀ိပႆနာဥာဏ္္ျဖစ္လွ်င္ေတာ႔ ေမႊးျပီးသား ငရဲမီးတို႔ကို ျငိမ္းေစသလို မဂ္ဥာဏ္ဖိုလ္ဥာဏ္သို႔လည္း တျဖည္းျဖည္း နီးေနေလ၏။
ထို႔ေၾကာင့္ (ေလးသမားသည္ မိမိ၏ျမွားကို လိုသလို ေျဖာင့္ယူသကဲ႔သို႔ပညာရွိ သည္လည္း မိမိ၏စိတ္ကို ေျဖာင့္မတ္ေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ရာ၏။) ဟူေသာ ဓမၼပဒပါဠိေတာ္၌ ဘုရားရွင္ ဆံုးမခဲ႔သည့္အတိုင္း က်င့္ၾကံရေပမည္။ လူ႕ဘ၀သည္ အင္မတန္ရခဲေပရာ ဘုရားသာသနာနဲ႔ ၾကံဳေနတုန္း မိမိ၏စိတ္ကို ကုသိုလ္ ေကာင္းမႈတို႔၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ေအာင္ ၾကိဳးစားသင့္ေပ၏။ အခုလို လူ႕ဘ၀မွာ (ကုသိုလ္ ေကာင္းမႈတို႔၌ ေမ႔ေလ်ာ႔ေနလွ်င္ေတာ႔ အသက္သာရွင္ေနရေသာ္လည္း ေသျပီး လွ်င္ အပါယ္သို႔က်ေရာက္ရမည္၊ အၾကိမ္ၾကိမ္လည္း ေနာက္ထပ္ ေသရဦးမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ရွင္လ်က္ ေသေသာသူႏွင့္သာ တူေပ၏။)ဟူ၍ ဘုရားရွင္က သမာ၀တီမိဖုရားႏွင့္ မာဂ႑ီမိဖုရားတို႔ကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ဓမၼပဒပါဠိေတာ္၌ ေဟာ ၾကားေတာ္မူခဲ႔ေလ၏။ ထိုေၾကာင့္ ရခဲလွတဲ႔ လူ႕ဘ၀မွာ မေကာင္းမႈ၌ ေမြ႕ေလ်ာ္တတ္သည့္ စိတ္၏အလိုသို႔မလိုက္ဘဲ သီလကိုေဆာက္တည္၊ သမထကို အားထုတ္၊ ပညာကိုပြားမ်ားရင္း မေသရာျမတ္နိဗၺာန္ကိုရေအာင္ ၾကိဳးစား အားထုတ္ၾကပါကုန္။
သတိတရား လက္ကိုင္ထားၾက…
သတိေ၀း ကေလးျဖစ္ေတာ႔သည္။
သတိသည္ အသိကို ၾကိဳးကိုင္ေနေသာ မိဘအရာ၀င္ျဖစ္ေခ်၏။
သတိ မပါသူ၏ အာ႐ံုခံစားမႈသည္ မ်က္ မျမင္ထမင္းစားရာ မစားသင့္သည္ မ်ားကိုလည္း မျမင္ေတာ႔သည့္ပမာသာျဖစ္၏။
ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာေဗာဓိျမိဳင္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး
မတူညီခ်င္းအေၾကာင္း...
လူခ်င္းမတူတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။ ကံခ်င္းမတူလို႔ပဲ။
ကံခ်င္းမတူတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။ စိတ္ခ်င္းမတူလို႔ပဲ။
စိတ္ခ်င္းမတူတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။ အေတြးခ်င္း မတူလို႔ပဲ။
ဆရာေတာ္အရွင္အာစာရာလကၤာရ(ႏိုင္ငံေတာ္ဘြဲ႔တံဆိပ္ ၉-ဘြဲ႕ရ)
တရားသေဘာ...
ရွိတဲ႔တရားက က်င့္တဲ႔သူကို ေစာင့္ေရွာက္သည္။
မရွိတဲ႔တရားက က်င့္တဲ႔သူကို ဖ်က္စီးသည္။
ဓမၼဒူတဆရာေတာ္အရွင္ေဆကိႏၵ
ျမန္မာကို ကမ ၻာကေလးစားေရး...
ဖီလိုဆိုဖီေခၚ ဒႆနိကေဗဒသည္ ဘ၀အေၾကာင္းႏွင့္ ေလာက အေၾကာင္းတို႔ကို ေတြးေခၚထားၾကသည့္ အေတြးအျမင္ဆိုင္ရာ ပညာျဖစ္သည္။ အေနာက္တိုင္း ဒႆနိကပညာရွင္မ်ားသည္ ေမာဟမ်က္ႏွာဖံုးစြပ္လ်က္ႏွင့္ ပညတ္နယ္တြင္ ဘ၀သစၥာႏွင့္ ေလာကသစၥာမ်ားကို ရွာေဖြေနၾကရာ ယေန႔တိုင္ မေတြ႕ရွိၾကေသး ပါ။
သူတို႔ရွာၾကံေနၾကေသာ သစၥာအမွန္တရားမ်ားအားလံုးသည္ ဗုဒၶ အဘိဓမၼာတြင္ အကုန္အရန္သင့္ရွိေနၾက၏။ မွန္ကန္ေၾကာင္း သိပၸံနည္းက် လက္ေတြ႕ျပျပီးလည္းျဖစ္၏။ ဗုဒၶအဘိဓမၼာ ကမ ၻာသိ ေအာင္လုပ္ႏိုင္လွ်င္ ျမန္မာကို ကမ ၻာကေလးစားလာရမည္ ျဖစ္သ တည္း။
ဆရာၾကီးေဒါက္တာမင္းတင္မြန္(ဓမၼကထိက)
မိုက္သူႏွင့္လိမၼာသူ...
မိုက္သူသည္ မိမိလုပ္ငန္း မေအာင္ျမင္လွ်င္ တစ္ျခားသူမ်ားအေပၚ အျပစ္ဖို႔၏။ ထို႔ထက္လိမၼာသူသည္ မိမိကိုယ္ကိုမိမိ အျပစ္ဖို႔၏။ အလိမၼာဆံုးပုဂၢိဳလ္ကေတာ႔ ဘယ္သူ႔ကိုမွ အျပစ္မဖို႔။
ဆရာေတာ္အရွင္ဇ၀န
ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ တရားနာၾကားျခင္း
* အခါတစ္ပါး၌ ဘုရားရွင္သည္ နႏၵမေထရ္တရားေဟာေနေသာ ေနရာသို႔သြား၍ ညဥ့္သံုး ရံကာလပတ္လံုး တရားနာၾကားျပီး သာဓုေခၚဆိုေတာ္မူ၏။ နႏၵမေထရ္္သည္ ထိုသို႔ ရပ္လ်က္ တရားနာၾကားေနေသာ ဘုရားရွင္အားျမင္ေသာ္ လာေရာက္ ကာ လက္အုပ္ခ်ီမိုးရွိခိုးလ်က္ ဘုရားရွင္အား ဤသို႔ ေလွ်ာက္ ထား၏။ “ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား… အရွင္ ဘုရားသည္ အလြန္ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕ျခင္း ရွိေတာ္မူပါလ်က္ လြန္စြာ ျပဳႏိုင္ခဲဲေသာအမႈကို ျပဳေတာ္မူပါေပစြ။” ဟူ၍ျဖစ္၏။
* ထိုအခါ ဘုရားရွင္က နႏၵမေထရ္အား မိန္႔ၾကားေတာ္မူသည္မွာ- “အို ခ်စ္သားနႏၵ… သင္သည္ တစ္ကမၻာပတ္လံုး တရားေဟာ ျခင္းငွာစြမ္းႏိုင္အံ႔။ ငါဘုရားသည္လည္း ရပ္လ်က္ပင္တစ္ကမၻာ ပတ္လံုး တရားနာေတာ္မူအံ႔။” ဟူ၍ မိန္႔ေတာ္မူခဲ႔ေလ၏။
* တရားအလံုးစံုကို ကိုယ္ေတာ္တိုင္ သိျမင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာ ဘုရားသည္ပင္ တရားနာၾကားျခင္းအမႈကို ဤမွ် အေလးအနက္ ထားေသာ္ ပုထုဇဥ္တို႔မွာမူ အဘယ္္မွာလွ်င္ အေလးအနက္ မထားဘဲ ေနသင့္ပါမည္နည္း။ နားကို အဘယ္သို႔ေသာ သဒၵါ႐ံု-အသံျဖင့္ အလွဆင္ပါမည္နည္း။ နားကို အလွဆင္ရာ၌ဓမၼအသံ ျဖင့္ အလွဆင္သင့္ေပ၏။ စာဖတ္သူ ပရိတ္သတ္တို႔အား ကၽြန္ေတာ္႔အေနျဖင့္ အၾကံေပးလုိျခင္းျဖစ္၏။
* မေကာင္းမႈ၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ေနေသာစိတ္သည္ မေကာင္းေသာ သဒၵါ႐ံုသို႔သာ ေမြ႔ေလ်ာ္ေနတတ္ေပရာ စိတ္ကိုေစာင့္ေရွာက္ေပး ရေပမည္။ စိတ္ကို မေစာင့္ေရွာက္ဘဲ လိုရာသို႔လႊတ္ ေပးထားေသာ္ ကိေလသာ၏ ျခယ္လွယ္မႈေၾကာင့္ မေကာင္းေသာ သဒၵါ႐ံုသို႔သာ ႏွစ္သက္ရင္းႏွစ္သက္ရင္းျဖင့္ ၾကာလွ်င္ဥပါဒါန္သို႔ ေရာက္လာေပ၏။ ၎အဆင့္သို႔ ေရာက္လာခဲ႔ေသာ္ မရမက အားထုတ္မႈတို႔သည္ ဆက္၍ လာေပမည္။ ထိုသဒၵါ႐ံုကို မၾကားရ မေနႏိုင္ျဖစ္လာေပမည္။ မေကာင္းေသာ သဒၵါ႐ံုဆိုရာ၌ စိတ္ကို ကိေလသာအေႏွာင္အဖြဲ႔ ျဖစ္ေစေသာ၊ အျပစ္လည္း မကင္းေစ ေသာ အသံတို႔ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္၏။
* ထို႔ေၾကာင့္ နားကိုအလွဆင္ရာ၌ ဗုဒၶ၏အဆံုးအမေတာ္မ်ား ျဖစ္သည့္ ဓမၼအသံျဖင့္ အလွဆင္သင့္ေပသည္။ တရားနာၾကား ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအက်ိဳးတို႔မွာ ေျပာျပ၍ မကုန္ႏိုင္ပါေပ။ တရားနာၾကားျခင္းေၾကာင့္ ဦးစြာ စိတ္ကိုျငိမ္းခ်မ္းေစေပသည္။ ဓမၼသည္ မွန္ကန္ေသာ ဗုဒၶ၏သစၥာစကားမ်ားျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဓမၼကိုနာၾကားရျခင္းျဖင့္ မွန္ကန္ေသာအသိပညာႏွင့္ေကာင္းမႈ၌ ေမြ႔ေလ်ာ္လိုေသာ သတိတရားတို႔ ျဖစ္လာေပသည္။ သစၥာ စကားကို နာၾကားရမွ သစၥာတရားကို ရႏိုင္ေပမည္။
* ဘုရားရွင္လက္ထက္က ဖားနတ္သား၀တၳဳကို လူတိုင္ၾကားဖူး ၾကပါသည္။ ဗုဒၶ၏အသံေတာ္ကို သာယာေသာစိတ္ျဖင့္ နာၾကား ေနခ်ိန္ ႏြားေက်ာင္းသား၏တုတ္ျဖင့္ ေသဆံုးျပီး နတ္ျပည္၌ နတ္သားျဖစ္ရေပသည္။ ထို႔ေနာက္ နတ္ျပည္မွ မိမိ၏ဘ၀ေဟာင္းကို ျပန္ၾကည့္ျပီး ဗုဒၶ၏တရားအသံ မဆံုးေသးခင္ လူျပည္သို႔ဆင္းကာ ဆက္လက္တရားနာၾကားျခင္းေၾကာင့္ ေသာတာပန္တည္ခဲ႔ေလ၏။
* တဖန္ လက္ယာေတာ္ရံ အရွင္သာရိပုတၱရာကိုယ္ေတာ္ၾကီး၏ တပည့္ရဟန္းငါးရာတို႔ သည္လည္း တစ္ခုေသာဘ၀မွာ လင္းႏို႔ ငါးရာျဖစ္ခဲ႔ၾကရာ ပ႒ာန္းရြတ္ဆိုေသာအသံကို ၾကည္ႏူး၀မ္း ေျမာက္မႈျဖင့္ နာၾကားခဲ႔ဘူးေသာအထံုေၾကာင့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္၌ အဘိဓမၼာေဆာင္ ရဟႏၲာငါးရာ ျဖစ္ခဲ႔ၾကေပသည္။
* ေလာက၌ ေသျခင္းတရားမရွိေသာ သႏၲိသုခကို ရရွိေသာသူ ေလာက္ ခ်မ္းသာေသာပုဂၢိဳလ္ အဘယ္မွာရွိအံ႔နည္း။ ထိုသုခကို ရရိွေအာင္ လမ္းညႊန္ေပးေသာ ဗုဒၶ၏ဓမၼအသံျဖင့္ နားကိုအလွ ဆင္ၾကပါကုန္။ ဗုဒၶ၏သစၥာစကားတို႔ကို နာၾကားခြင့္ ရရွိၾက ေသာသူတို႔မွာလည္း အလြန္ရခဲလွစြာေသာ လူ႔ဘ၀ကိို ပိုင္ဆိုင္ ထားသူတို႔ဟူ၍ မိမိကိုယ္ကိုသိရွိျပီး တရားေတာ္အတိုင္း လက္ေတြ႔က်င့္ၾကံေနထိုင္သြားၾကပါဟူ၍လည္း ဤေဆာင္းပါး ျဖင့္ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ရင္း ဓမၼဒါနျပဳလိုက္ရပါသည္။
* စာဖတ္သူအားလံုး ကိုယ္က်န္းမာ ၊ စိတ္ခ်မ္းသာ၍ ေကာင္းက်ိဳး လိုရာဆႏၵျပည့္၀ႏိုင္ၾက ပါေစ။
